SKKN Đổi mới kiểm tra, đánh giá học sinh trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 tại trường THPT Bình Minh

1. Tên sáng kiến, lĩnh vực áp dụng

Là nhóm tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Đổi mới kiểm tra, đánh giá học sinh trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 tại trường THPT Bình Minh”

Lĩnh vực áp dụng: Công tác quản lý.

2. Mô tả bản chất của sáng kiến

a. Giải pháp cũ thường làm

Ban giám hiệu, giáo viên trong nhà trường đều nhận thức rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của kiểm tra, đánh giá học sinh. Chính vì vậy, công tác quản lý kiểm tra, đánh giá học sinh đã được triển khai đúng quy định. Tuy nhiên, trong công tác quản lý kiểm tra, đánh giá học sinh trường THPT Bình Minh đã làm vẫn còn một số hạn chế sau:

– Còn tồn tại một số giáo viên trong nhà trường chưa nhận thức đầy đủ về vai trò, ý nghĩa, vị trí của việc kiểm tra, đánh giá học sinh, nhiều giáo viên chưa chưa làm quen với các kỹ thuật, phương pháp kiểm tra, đánh giá mới, hiện đại nên khi áp dụng còn rất lung túng và nhiều sai sót.

– Công tác kiểm tra, đánh giá học sinh chưa được áp dụng công nghệ nên chưa nâng cao hiệu quả kiểm tra, đánh giá.

Nguyên nhân

– Lực lượng giáo viên còn thiếu, không phải tất cả đều hăng hái thay đổi. Trong khi đó là phải thay đổi cả phương pháp giảng dạy.

– Chất lượng tuyển sinh chưa cao, điều kiện kinh tế của hầu hết gia đình chủ yếu dựa vào nông nghiệp vẫn còn khó khăn, nên việc đầu tư cho giáo dục chưa nhiều. Một số học sinh có hoàn cảnh gia đình phức tạp: bố mẹ bỏ nhau, đi làm xa, bố mẹ chưa gương mẫu… dẫn đến một số học sinh thờ ơ với học tập, thiếu điều kiện để có thể thay đổi các hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập học sinh mới.

b. Giải pháp mới cải tiến

Như chúng ta đã biết, kiểm tra, đánh giá học sinh đang thay đổi rất nhiều so với trước đây, đặc biệt là hình thức thi trắc nghiệm. Đối với các thầy cô cũng cần có nhiều hình thức để kiểm tra, đánh giá quá trình học tập của trò. Với nhu cầu đổi mới giáo dục, hình thức vấn đáp trực tiếp đang là một trong những hình thức kiểm tra, đánh giá học sinh được đánh giá hiệu quả nhất.

Trong năm học 2022-2023, trường THPT Bình Minh đã đổi mới kiểm tra, đánh giá học sinh trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 bằng việc đưa Robot OT-SL nhỏ gọn có thể để bất cứ nơi đâu trong lớp học và nó hoàn toàn có thể giúp thầy cô để làm nhiệm vụ kiểm tra, đánh giá học sinh một cách khách quan, hiệu quả.

Đối với học sinh, Robot OT-SL sẽ là người bạn tuyệt vời trong quá trình học tập. Nó sẽ giúp các bạn luyện lại tất cả các kiến thức mà thầy cô đã truyền đạt.

Đặc biệt hơn nữa, Robot OT-SL với ngôn ngữ lập trình mở Python, nó có thể được đào tạo và tự học để thực hiện nhiều chức năng khác nữa. Ví dụ: khả năng nhận diện khuôn mặt, khả năng đọc ngôn ngữ của người câm điếc – đây là chức năng rất hữu ích cho những người không may khuyết tật câm điếc có thể hòa nhập với các học sinh khác.

Mô tả bản chất của giải pháp mới

– Hỗ trợ giáo viên kiểm tra vấn đáp

Robot OT – SL có cấu hình gồm: camera, mic, loa, bộ nhớ ram 8 Gb, bộ nhớ trong 32 Gb và phần mềm được cài đặt giúp các thầy cô đưa gói câu hỏi cần kiểm tra nhập vào phần mềm cho Robot. Khi thí sinh lên thi, Robot OT – SL sẽ nhận dạng học sinh dựa vào dự liệu ảnh thí sinh đã đăng ký trước đó; Robot OT – SL chọn ngẫu nhiên các câu hỏi trong gói để vấn đáp, sau đó đánh giá học sinh và lưu kết quả học sinh. Với các tính năng như thế công việc của giáo viên kiểm tra, đánh giá học sinh có thể giao hoàn toàn cho Robot OT – SL. Trong năm học 2022-2023, trường THPT Bình Minh đã ứng dụng chức năng này để tổ chức thi vấn đáp môn Tiếng Anh trong kiểm tra, đánh giá giữa học kỳ và cuối học kỳ; Vòng sơ khảo cuộc thi “Hào quang Athena” (Tuơng tự cuộc thi “Đường lên đỉnh Olympia”); cuộc thi Chinh phục IELTS cấp trường…

– Hỗ trợ học sinh tự ôn bài

Robot đã được lưu trữ khoảng 20.000 câu hỏi trắc nghiệm bao gồm tất cả các môn học sẽ giúp cho học sinh tự kiểm tra lại kiến thức mình đang có. Đặc biệt, giáo viên và học sinh có thể tự nạp thêm các câu hỏi vào Robot, đây là chức năng giúp cho học sinh cập nhật thêm kiến thức mới.

Năm học vừa qua, sau khi thực nghiệm chức năng này cho các học sinh ở lớp 11A thì đã giúp cho học sinh rất có hứng thú học bài cũ, khắc sâu kiến thức. Kết quả kiểm tra bài cũ ở các tiết học, học sinh đạt điểm rất cao, không có học sinh bị điểm dưới 5.0.

– Hỗ trợ học sinh bị câm điếc

Khi có học sinh bị câm điếc học hoà nhập thì giáo viên rất lúng túng trong việc dạy những học sinh này vì hầu hết giáo viên dạy các trường THPT không biết sử dụng thủ ngữ cho người câm điếc.

Robot sử dụng hệ thống thủ ngữ của hội người câm điếc Việt Nam, dùng phần mềm nhận diện các thủ ngữ đó thông qua hình ảnh bàn tay của người cần giao tiếp biến chúng thành ký tự, tiếp theo dùng phần mềm để chuyển ký tự thành âm thanh.

Các tính năng chính và cách sử dụng Robot

* Sử dụng chức năng kiểm tra, ôn bài

+ Bước 1: Bật chương trình kiểm tra, ôn bài từ màn hình desktop

+ Bước 2: Màn hình giao diện cho chức năng kiểm tra ôn bài hiện ra.

Học sinh thao tác theo các bước:

 Chọn môn học cần kiểm tra tại vị trí (1): gồm các môn Ngữ văn, Lịch sử, Toán học …

 Chọn số câu hỏi mà Robot sẽ hỏi tại vị trí (2): Được đặt sẵn các lựa chọn từ 1, 3, 5, 10 câu hỏi. Các câu hỏi sẽ được Robot chọn ngẫu nhiên trong thư viện câu hỏi của Robot.

 Khi học sinh đã sẵn sàng trả lời câu hỏi thì ấn nút “Bắt đầu” tại vị trí (3) để Robot bắt đầu kiểm tra. Khi đó, nội dung câu hỏi và đáp án sẽ hiển thị ở vùng (4).

 Sau khi Robot đọc hết câu hỏi và các lựa chọn A, B, C, D thì Robot sẽ phát hiệu lệnh để nhận câu trả lời từ học sinh (tiếng tút nhẹ).

 Sau mỗi câu hỏi và trả lời, Robot sẽ cập nhật kết quả của học sinh ở vị trí số (5).

 Nút ấn (6) dùng để thoát chương trình khi kết thúc quá trình kiểm tra.

* Nạp dữ liệu câu hỏi và đáp án cho Robot

Robot lưu trữ thư viện câu hỏi của các môn học trên database thông qua phần mềm Mongodb compass. Giáo viên và học sinh sử dụng một máy tính thông thường có chung kết nối mạng cục bộ (LAN) với Robot. Để nạp data cho