SKKN Giải pháp nâng cao kĩ năng ứng xử văn hóa trên không gian mạng ở trường thpt

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài 

1.1. Ứng xử có văn hóa là tiêu chuẩn quan trọng, trở thành thước đo nhân cách con người. Mục đích cuối cùng của giáo dục là đào tạo con người có bản lĩnh văn hóa. Việt Nam luôn tự hào là dân tộc có truyền thống văn hóa, coi trọng đạo lí ứng xử giữa người với người, luôn hướng tới những giá trị nhân văn tốt đẹp. Truyền thống ấy đã được bảo lưu và phát huy qua nhiều thế hệ. Và trong giai đoạn đất nước không ngừng đẩy mạnh sự nghiệp CNH – HDH, vấn đề ứng xử văn hoá đã, đang và luôn cần được xã hội quan tâm và phổ biến rộng rãi trong mọi lĩnh vực đời sống. 

1.2. Trong thời đại 4.0 với sự bùng nổ thông tin đa chiều, mạng xã hội là không gian lí tưởng để giao lưu, kết nối rộng rãi, tiện ích, nhanh gọn. Tuy nhiên, đây là môi trường “ảo”, rất nhạy cảm với mọi người, đặc biệt là lứa tuổi vị thành niên. Việc sử dụng mạng xã hội một cách thiếu kỹ năng và kiến thức đã khiến một bộ phận giới trẻ có những biểu hiện ứng xử lệch chuẩn văn hóa, gây ra nhiều hậu quả cũng như tác động xấu tới nền tảng giá trị văn hóa, đạo đức truyền thống. 

1.3. Giáo dục phổ thông Việt Nam hiện nay đang chuyển từ dạy học theo hướng tiếp cận tri thức sang định  hướng tiếp cận năng lực, phát triển phẩm chất người học. Nghị quyết 29 của Đảng đã xác định rõ :“đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn; phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời”. Trong xu thế đổi mới của giáo dục phổ thông, giáo dục kỹ năng sống, đặc biệt là kỹ năng thích ứng với xu thế phát triển của thời đại có vị trí, vai trò rất quan trọng. Tuy nhiên, việc bổ trợ nâng cao những kỹ năng cần thiết cho học sinh còn là yêu cầu khá mới mẻ, gây sự lúng túng, bị động đối với không ít giáo viên. 

1.4.  Trường THPT Đô Lương 1 là cái nôi văn hóa của nhân dân huyện Đô Lương, là điểm sáng giáo dục trên quê hương xứ Nghệ hiếu học, anh hùng. Trải qua hơn 60 năm phát triển và trưởng thành, nhà trường đã làm tốt công tác giáo dục toàn diện, chú ý thường xuyên tới việc bồi dưỡng kiến thức và kĩ năng sống để học sinh có thể thích ứng với xu thế phát triển của thời đại, trở thành những công dân có ích cho xã hội. Trong số  đó, giáo dục kĩ năng ứng xử văn hóa trên không gian mạng trở thành vấn đề nóng hổi bức thiết đối với tuổi mới lớn đã được nhà trường quan tâm sâu sát. 

Nhằm góp phần đổi mới dạy học theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh, hướng đến mục tiêu đào tạo những công dân năng động, sáng tạo, tự tin, đáp ứng yêu cầu của đất nước trong thời kỳ hội nhập và toàn cầu hóa, chúng tôi chọn vấn đề  Giải pháp nâng cao kĩ năng ứng xử văn hóa trên không gian mạng ở trường THPT Đô Lương 1 làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm.  

2.  Đối tượng nghiên cứu 

 Đối tượng nghiên cứu của đề tài sáng kiến kinh nghiệm là giải pháp nâng cao kĩ năng ứng xử văn hóa trên không gian mạng ở trường THPT Đô Lương 1  

3. Mục đích nghiên cứu: 

 Tìm ra và phổ biến các biện pháp nâng cao kỹ năng sống, hướng tới đảm bảo chất lượng giáo dục toàn diện đối với học sinh. 

4. Nhiệm vụ nghiên cứu 

  Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài, bao gồm việc làm rõ bản chất của việc nâng cao kĩ năng ứng xử văn hóa trên không gian mạng ở trường THPT Đô 

Lương 1  

  Đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao kĩ năng ứng xử văn hóa trên không gian mạng ở trường THPT Đô Lương 1  

 Tiến hành thực nghiệm sư phạm để xem xét khả năng ứng dụng của đề tài trong việc nâng cao kĩ năng ứng xử văn hóa trên không gian mạng 

5. Phương pháp nghiên cứu 

 Chúng tôi sử dụng kết hợp các phương pháp thuộc hai nhóm nghiên cứu lý thuyết và nghiên cứu thực tiễn: 

• Dùng phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết, phân loại và hệ thống hoá lý thuyết để đánh giá, thẩm định những công trình nghiên cứu đã  bàn bạc các vấn đề có liên quan đến đề tài. 
• Dùng các phương pháp quan sát và điều tra để thu thập những dữ liệu cần thiết về nâng cao kĩ năng ứng xử văn hóa trên không gian mạng  
• Dùng phương pháp thực nghiệm để nắm bắt và đánh giá tính khoa học, tính khả thi của việc nâng cao kĩ năng ứng xử văn hóa trên không gian mạng ở trường THPT Đô Lương 1 

6. Tính mới của đề tài 

 6.1. Đề xuất giải pháp nâng cao kĩ năng ứng xử văn hóa trên không gian mạng, góp phần giúp học sinh phát triển phẩm chất và năng lực, phấn đấu trở thành công dân toàn cầu thời kì hội nhập. 

6.2. Vấn đề quan tâm có tính thời sự, gần gũi và bức thiết đối với xã hội, phù hợp với xu thế đổi mới, gắn kết giáo dục trong nhà trường với thực tiễn đời sống. 

6.3. Giải pháp lan tỏa hiệu ứng tích cực, thể hiện tính thuyết phục, hiệu quả của công tác giáo dục kỹ năng sống 

6.4. Đề tài có thể ứng dụng trong giáo dục học sinh THPT cũng như vận dụng cho các cấp học ở các địa phương khác nhau 

7. Bố cục của sáng kiến kinh nghiệm 

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Tài liệu tham khảo, nội dung của sáng kiến kinh nghiệm có ba vấn đề : 

1. Cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài 
2. Giải pháp nâng cao kĩ năng ứng xử văn hóa trên không gian mạng ở 

trường THPT Đô Lương 1  

1. Giáo án thể nghiệm 
2. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của đề tài