SKKN Giáo dục ý thức Bảo vệ môi trường cho học sinh thông qua tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Hành động vì môi trường” chương trình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10- CÁNH DIỀU

PHẦN I.  ĐẶT VẤN ĐỀ 

• Lý do chọn đề tài 

Môi trường, bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ mật thiết với nhau bao quanh con người, ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại và phát triển của con người. Môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con người và sự phát triển kinh tế – xã hội của mỗi quốc gia, dân tộc. Ph.Ăng ghen từng khẳng định: “Bản thân con người là sản phẩm của giới tự nhiên, con người tồn tại trong môi trường tự nhiên và cùng phát triển với môi trường tự nhiên”. Sự phát triển của khoa học, công nghệ và quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa giúp cho cuộc sống của nhân loại hiện đại, văn minh hơn. Bên cạnh đó, từ quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa và do sự thiếu hiểu biết, thiếu ý thức của con người đã làm cho họ phải đối diện với những vấn đề môi trường, với những ảnh hưởng nghiêm trọng của nó đến cuộc sống của con người. Chính bởi thế nên bảo vệ môi trường là hoạt động mà xã hội loài người đã, đang và sẽ phải hành động tích cực hơn nữa để giữ cho môi trường trong lành, sạch đẹp, đảm bảo cân bằng sinh thái. Ngăn chặn và khắc phục những hậu quả mà con người hay thiên nhiên gây ra cho môi trường là nhiệm vụ cấp bách hiện nay. 

Theo Thông tư số 32/2018/TT- BGDĐT hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục bắt buộc được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12. Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục do nhà giáo dục định hướng, thiết kế và hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn học để thực hiện những nhiệm vụ được giao hoặc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống nhà trường, gia đình, xã hội phù hợp với lứa tuổi; thông qua đó, chuyển hoá những kinh nghiệm đã trải qua thành tri thức mới, hiểu biết mới, kĩ năng mới góp phần phát huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, môi trường và nghề nghiệp tương lai. Nhiều trường THPT ở huyện Đô Lương nói riêng và cả tỉnh Nghệ An nói chung đã tổ chức các hoạt động trải nghiệm rất đa dạng. Giúp học sinh phát triển tư duy, khả năng quan sát, xử lí thông tin, trau dồi kỹ năng sống để hoàn thiện nhân cách, đáp ứng được yêu cầu về phát triển nguồn nhân lực trong thời kỳ đổi mới và hội nhập.  

Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu: Giáo dục ý thức Bảo vệ môi trường cho học sinh thông qua tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Hành động vì môi trường” chương trình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 – THPT. Đây là một hướng nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn, không chỉ góp phần thực hiện đổi mới nội dung, PPDH để nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học ở trường phổ thông mà còn góp phần tuyên truyền nâng cao nhận thức và hành động BVMT cho học sinh. 

• Mục đích nghiên cứu  

– Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, thực trạng về giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, các hoạt động trải nghiệm vào dạy học chủ đề “Hành động vì môi trường”, chương trình Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 nhằm nâng cao nhận thức và hành động BVMT cho học sinh, góp phần thực hiện đổi mới nội dung, PPDH để nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học ở trường phổ thông. 

3. Nhiệm vụ nghiên cứu 

Sáng kiến này nghiên cứu các nội dung sau đây: 

• Nghiên cứu cơ sở lý luận về Giáo dục ý thức BVMT cho học sinh và hoạt động trải nghiệm trong dạy học. 
• Làm rõ thực trạng nhận thức bảo vệ môi trường của học sinh và hoạt động giáo dục ý thức BVMT cho học sinh ở các trường THPT trên địa bàn  huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An. 
• Đánh giá thực trạng của việc dạy học gắn với hoạt động trải nghiệm hiện nay trong các trường Trung học phổ thông ở huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An 
• Đề xuất quy trình tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Hành động vì môi trường”, chương trình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 – THPT – Thiết kế và tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Hành động vì môi trường”, chương trình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 – THPT 
• Tiến hành thực nghiệm sư phạm để xem xét khả năng ứng dụng của đề tài trong việc nâng cao hiệu quả dạy học chủ đề “Hành động vì môi trường”, chương trình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 – THPT  

• Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 

• Đối tượng nghiên cứu 

Đề tài nghiên cứu vấn đề giáo dục ý thức Bảo vệ môi trường cho học sinh và tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Hành động vì môi trường” chương trình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 – THPT  

• Phạm vi nghiêm cứu 

• Nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu cơ sở lí luận, cơ sở thực tiễn dạy học về giáo dục ý thức Bảo vệ môi trường cho học sinh và tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề “Hành động vì môi trường”. 

• Không gian nghiên cứu: Đề tài được triển khai nghiên cứu cho HS khối 10 tại trường THPT Đô Lương 2, tỉnh Nghệ An. 

• Thời gian nghiên cứu: Đề tài thực hiện trong năm học 2022 – 2023  

5. Phương pháp nghiên cứu 

Để nghiên cứu đề tài chúng tôi sử dụng các phương pháp sau: 

• Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: 

+ Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống, khái quát hóa … 

các thông tin, các văn kiện, tài liệu, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước và các tài liệu có liên quan đến đề tài nhằm thiết lập cơ sở lý luận cho vấn đề nghiên cứu. 

+ Nghiên cứu lý luận về Giáo dục ý thức BVMT và hoạt động trải nghiệm. 

• Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: 

+ Phương pháp điều tra theo bảng hỏi nhằm tìm hiểu thực trạng trong tổ chức hoạt động trải nghiệm trong dạy học trải nghiệm, hướng nghiệp ở các trường THPT trên địa bàn. 

+ Phương pháp quan sát các hoạt động của giáo viên, học sinh trong các giờ học, điều kiện dạy và học của giáo viên và học sinh. 

 + Phương pháp phỏng vấn giáo viên và học sinh, các nhà quản lý giáo dục nhằm có được những thông tin về dạy học trải nghiệm, làm sáng tỏ những nhận định khách quan của kết quả nghiên cứu. 

+ Nghiên cứu các sản phẩm của giáo viên và học sinh (giáo án, phiếu học tập, sản phẩm…). 

+ Phương pháp thống kê toán học sử dụng để tính toán các tham số đặc trưng, so sánh kết quả thực nghiệm. 

6. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu đề tài – Về lý luận:  

Phân tích làm sáng tỏ cơ sở lý luận về Giáo dục ý thức BVMT và tổ chức hoạt động trải nghiệm trong dạy học.  

– Về thực tiễn: 

+  Đề tài góp phần đánh giá được thực trạng nhận thức BVMT của học sinh và hoạt động giáo dục ý thức BVMT cho học sinh ở các trường THPT trên địa bàn  huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An. 

+ Đề tài đã làm rõ thực trạng của việc dạy học gắn với hoạt động trải nghiệm hiện nay trong các trường Trung học phổ thông ở huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An + Xác lập được các quan điểm, nguyên tắc và quy trình thiết kế và tổ chức các hoạt động trải nghiệm trong dạy học chủ đề “Hành động vì môi trường” chương trình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 – THPT