SKKN Khai thác hình ảnh trực quan vận dụng vào giảng dạy bài 6: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước – Tiết 2 – GDCD lớp11

1. MỞ ĐẦU

1.Lí do chọn đề tài:  

Mục tiêu đào tạo của nhà trường phổ thông là hình thành và phát triển toàn diện nhân cách tốt đẹp cho thế hệ trẻ đó sẽ là những công dân tương lai những người lao động mới phát triển hài hoà trên tất cả các mặt đức dục, trí dục, mỹ dục, lao động,những người sẽ xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, sẽ nâng cao đời sống vật chất,tinh thần của nhân dân ngày càng tươi đẹp và hạnh phúc.

Để hình thành và phát triển những con người như vậy, nhà trường trung học phổ thông phải có chương trình, nội dung giáo dục,giáo dưỡng phù hợp với đất nước con người Việt Nam,phù hợp với thời đại.Yêu cầu khách quan đó được quán triệt trong tất cả các chương trình và nội dung học tập của toàn bộ các môn trong nhà trường nói chung, trong đó có môn giáo dục công dân(GDCD). Cùng với các môn khoa học khác, môn GDCD góp phần  đào tạo thế hệ trẻ thành những người lao động mới, vừa có tri thức khoa học vừa có đạo đức, có năng lực hoạt động thực tiễn, vừa có phẩm chất chính trị, tư tưởng, vừa có ý thức trách nhiệm đối với gia đình và đối với chính bản thân mình. Hơn nữa,môn GDCD không chỉ cung cấp cho những công dân tương lai những tri thức khái quát hoá,mà còn thông qua môn học giúp cho người học hình thành và phát triển phương pháp suy nghĩ và hành động phù hợp với những điều kiện, hoàn cảnh cụ thể trong từng giai đoạn phát triển của lịch sử xã hội loài người.[1]

Tuy nhiên, bộ môn Giáo dục công dân ở trường THPT hiện nay chưa được phụ huynh, học sinh  nhận thức một cách đúng đắn. Cho đến nay, quan niệm môn GDCD là môn học  rất khô khan, trừu tượng, khó học, vẫn còn tồn tại khá nặng nề. Tình trạng học sinh làm việc riêng, đưa môn khác ra học trong giờ GDCD vẫn còn hoặc học sinh có học bài nhưng học theo kiểu ngồi “đọc vẹt”, học thuộc lòng còn rất nhiều, vì thế mà sau khi học xong các em không nhớ được nội dung, mà nếu có nhớ thì cũng chỉ nhớ theo kiểu thuộc lòng, chứ không hiểu nội dung của bài học. Đặc biệt, đối với một số học sinh các em chỉ biết đề cao và chú tâm những môn học theo khối mà coi thường môn GDCD. Chính vì vậy, việc đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực, tự giác, rèn luyện thói quen và khả năng tự học, tạo hứng thú học tập của học sinh đối với bộ môn GDCD, giúp học sinh có thể hiểu, nắm vững được kiến thức là vấn đề quan trọng đang được các cấp quản lí giáo dục và giáo viên hết sức quan tâm. 

Trong chương trình GDCD lớp 11 hiện nay, tôi thấy bài “Công nghiệp hóa,hiện đại hóa đất nước”  là một bài học hay thiết thực, cung cấp cho học sinh những hiểu biết nhất định về nhiệm vụ kinh tế cơ bản ở nước ta  hiện nay đó là công nghiệp hóa,hiện đại hóa đất nước.Trong đó, tiết 2  là một tiết học có ý nghĩa quan trọng để các em hiểu được nội dung của công nghiệp hóa,hiện đại hóa, từ đó các em biết tin tưởng vào đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước ta về công nghiệp hóa,hiện đại hóa,có tinh thần cố gắng rèn luyện để trở thành người lao động đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp cộng nghiệp hóa,hiện đại hóa đất nước… Với dung lượng kiến thức như thế, nếu giáo viên chỉ dạy đơn thuần bằng phương pháp thuyết trình, đàm thoại, vấn đáp thì tiết học sẽ rất nhàm chán, chỉ dừng lại ở việc nhắc lại những kiến thức đã học mà thôi.

Có nhiều phương pháp dạy học phát huy được tính tích cực của học sinh, trong đó việc khai thác hình ảnh trực quan vào giảng dạy môn GDCD là phương pháp thực sự có hiệu quả. Thông qua hình ảnh trực quan, học sinh không chỉ hiểu kiến thức lý thuyết trong từng đơn vị kiến thức bài học mà còn nắm được qui luật phát triển của xã hội, hiểu rõ hơn về những hoạt động thực tiễn cuộc sống đã, đang và sẽ diễn ra; từ hình ảnh, học sinh sẽ có kĩ năng tư duy, quan sát, trí tưởng tượng, kĩ năng phân tích, mô tả kiến thức thực tế từ bên ngoài như: Kdusinxky đã từng nói “Hình ảnh được lưu giữ đặc biệt và vững chắc trong trí nhớ là những hình ảnh mà chúng ta thu thập được từ bên ngoài” vì trong hình ảnh, nó sẽ phản ánh đầy đủ, sinh động, thực tế cuộc sống của nhân dân với thành quả lao động mà người dân đã và đang tạo ra. Từ đó, góp phần tạo cho bài giảng GDCD trở nên sinh động và hấp dẫn hơn.Tuy nhiên hiện nay tranh ảnh phục vụ cho dạy học GDCD rất hạn chế,chủ yếu là do giáo viên tự sưu tầm.

Qua thực tiễn giảng dạy trong nhiều năm của bản thân, tôi đã tiến hành 

khai thác hình ảnh trực quan  sử dụng vào nhiều bài giảng rất có hiệu quả. Đặc biệt, tôi tiến hành sử dụng máy tính kết nối máy chiếu để trình chiếu hình ảnh cho học sinh quan sát, sau đó gợi mở một số câu hỏi để học sinh tìm hiểu kiến thức và đã đem lại hiệu quả cao, gây hứng thú học tập cho học sinh, học sinh chủ động tìm hiểu kiến thức qua hình ảnh, từ đó góp phần tạo cho giờ học GDCD sinh động và hấp dẫn hơn. Bởi vậy, tôi chọn đề tài “Khai thác hình ảnh trực quan vận dụng vào giảng dạy bài 6: Công nghiệp hóa,hiện đại hóa đất nước- tiết 2- GDCD  lớp11 . ” làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm của mình với mong muốn sẽ góp một phần nhỏ vào việc đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn GDCD hiện nay. 

2. Mục đích nghiên cứu

Với đề tài nay,tôi đưa ra các hình ảnh và cách sử dụng các hình ảnh trong bài giảng để học sinh chủ động khai thác kiến thức,nhằm khắc sâu kiến thức cho học sinh. Thông qua hình ảnh, sơ đồ,biểu bảng, học sinh hiểu nội dung và xác định được trách nhiệm của bản thân mình đối với sự nghiệp công nghiệp hóa,hiện đại hóa đất nước. Từ đó góp phần giáo dục và định hướng cho học sinh tinh thần học tập để trở thành người lao động có trách nhiệm với đất nước. Quá trình thực hiện đề tài, tôi mong muốn giờ học GDCD thực sự là một giờ học hấp dẫn, có ý nghĩa giáo dục và thực sự tạo được hứng thú học tập cho học sinh

3. Đối tượng nghiên cứu

Trong  đề tài này, tôi chỉ tập trung đưa ra những hình ảnh, sơ đồ, ví dụ  để vận dụng vào dạy Bài 6 :Công nghiệp hóa,hiện đại hóa đất nước  ( tiết 2), từ đó yêu cầu học sinh xác định trách nhiệm của bản thân để góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa,hiện đại hóa đất nước.

4. Phương pháp nghiên cứu

Đề tài được thực hiện dựa trên phương pháp nghiên cứu chính là phương pháp tư duy – lôgic,phương pháp quan sát khoa học, phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm và phương pháp thu thập thông tin.