SKKN Một số biện pháp nhằm góp phần chuyển đổi số trong hoạt động của tổ chuyên môn ở trường thpt

A. MỞ ĐẦU 

I. Lí do chọn đề tài 

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong công tác quản lý, hoạt động dạy và học là một trong những nhiệm vụ quan trọng được các nhà trường, cơ sở giáo dục trong tỉnh chú trọng thực hiện trong tiến trình chuyển đổi số. Qua đó nhằm phát huy tối đa những ưu việt của công nghệ số để đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác quản lý và chất lượng giáo dục, đào tạo. 

Từ khóa “Chuyển đổi số”, “Chuyển đổi số trong giáo dục” đang được nhiều người quan tâm. Vậy chuyển đổi số là gì, chuyển đổi số trong giáo dục là chuyển đổi những gì? 

Chuyển đổi số là gì? 

Một số chuyên gia cho rằng chuyển đổi số là việc sử dụng các công nghệ số để thay đổi mô hình kinh doanh, tạo ra những cơ hội, doanh thu và giá trị mới. Microsoft lại định nghĩa chuyển đổi số là việc tư duy lại cách thức các tổ chức tập hợp mọi người, dữ liệu và quy trình để tạo những giá trị mới. Có quan điểm cho rằng chuyển đổi số trong tổ chức, doanh nghiệp là quá trình thay đổi từ mô hình truyền thống sang doanh nghiệp số bằng cách áp dụng công nghệ mới như dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây (Cloud)… thay đổi phương thức điều hành, lãnh đạo, quy trình làm việc, văn hóa công ty.  

Do cách tiếp cận từ các giác độ khác nhau nên cách diễn đạt của các định nghĩa trên không giống nhau. Nhưng, về nội hàm tất cả các định nghĩa trên đều có điểm chung, đó là chuyển các hoạt động của chúng ta từ thế giới thực sang thế giới ảo ở trên môi trường mạng. 

Chuyển đổi số khác với số hóa. “Số hóa” là việc biến đổi các giá trị thực sang dạng số, còn “chuyển đổi số” là khi có dữ liệu được số hoá rồi, chúng ta phải sử dụng các công nghệ như AI, Big Data… để phân tích dữ liệu, biến đổi nó và tạo ra một giá trị khác. 

Chuyển đổi số trong giáo dục là gì? 

“Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” được phê duyệt tại Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3.6.2020 của Thủ tướng Chính phủ như sau: “Phát triển nền tảng hỗ trợ dạy và học từ xa, ứng dụng triệt để công nghệ số trong công tác quản lý, giảng dạy và học tập; số hóa tài liệu, giáo trình; xây dựng nền tảng chia sẻ tài nguyên giảng dạy và học tập theo cả hình thức trực tiếp và trực tuyến. Phát triển công nghệ phục vụ giáo dục, hướng tới đào tạo cá thể hóa. 100% các cơ sở giáo dục triển khai công tác dạy và học từ xa, trong đó thử nghiệm chương trình đào tạo cho phép học sinh, sinh viên học trực tuyến tối thiểu 20% nội dung chương trình. Ứng dụng công nghệ số để giao bài tập về nhà và kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh trước khi đến lớp học”. 

Như vậy việc chuyển đổi số trong Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) tập trung vào hai nội dung chính: Chuyển đổi số trong quản lý và chuyển đổi số trong dạy, học, kiểm tra, đánh giá. 

Chuyển đổi số trong quản lý là số hóa thông tin quản lý, tạo ra những hệ thống cơ sở dữ liệu lớn liên thông, triển khai các dịch vụ công trực tuyến, ứng dụng các công nghệ 4.0 (AI, blockchain, phân tích dữ liệu, ..) để quản lý, điều hành, dự báo, hỗ trợ các cấp lãnh đạo, quản lý ra quyết định trong lãnh đạo, điều hành. 

Thực trạng về chuyển đổi số hiện nay trong giáo dục, trong các nhà trường đang diễn ra. Qua 2 năm học bị dịch bệnh Covid vừa qua, hầu hết các nhà trường phải linh động giữa dạy học trực tiếp kết hợp trực tuyến. Thầy cô giáo cùng học sinh đã được làm quen với cách thức tổ chức học tập hoàn toàn mới, học tập online, với nhiều hình thức khác nhau. Hiện nay hầu hết tất cả các giáo viên và học sinh đều có nền tảng cơ bản về sử dụng CNTT đủ để phục vụ cho việc dạy học. 

Hoạt động của tổ chuyên môn ở trường THPT có nhiều nội dung và luôn gắn liền với hoạt động dạy và học. Thông qua các hoạt động, sinh hoạt tổ chuyên môn góp phần thúc đẩy chất lượng dạy học ở các nhà trường. Thời gian vừa qua, đặc biệt trong hai năm dạy học do dịch bệnh, việc sinh hoạt tổ chuyên môn cũng có nhiều thay đổi như: Họp online, sinh hoạt chuyên môn trên môi trường mạng, văn bản điện tử, giáo án điện tử, sổ điểm cá nhân điện tử,… Tuy nhiên, hiện nay, hầu hết các tổ chuyên môn ở các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An nói riêng và trên cả nước nói chung đang hoạt động theo hình thức cũ, việc số hóa chưa cao, chưa có nhiều đổi mới trong cách thức tổ chức và hoạt động của tổ chuyên môn.  

 Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn hoạt động của tổ chuyên môn, cần mạnh dạn thay đổi từ cách thức tổ chức và hoạt động, thay đổi công tác quản lý tổ chuyên môn,.. chúng tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp nhằm góp phần chuyển đổi số trong hoạt động của tổ chuyên môn ở trường THPT Hà Huy Tập”. 

II. Mục đích, nhiệm vụ, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và tính mới của đề tài 

1. Mục đích nghiên cứu 

Đề tài nghiên cứu nhằm đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức sinh hoạt tổ chuyên môn ở Tổ Toán tin trường THPT Hà Huy Tập nhằm mục đích thực hiện chuyển đổi số trong các hoạt động của tổ chuyên môn. Tìm ra biện pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của tổ chuyên môn góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong nhà trường. 

Nghiên cứu các cách thức và các ứng dụng CNTT về chuyển đổi số trong giáo dục hiện nay. Thông qua đó lựa chọn và áp dụng vào thực tiễn trong các hoạt động của tổ chuyên môn. 

2. Nhiệm vụ nghiên cứu: 

• Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của việc chuyển đổi số trong giáo dục. 
• Nghiên cứu các nhiệm vụ và cách thức hoạt động của tổ chuyên môn hiện nay. 
• Nghiên cứu về các giải pháp nhằm thay đổi sinh hoạt tổ chuyên môn, các giải pháp nhằm số hóa các dữ liệu, các giải pháp chuyển đổi số áp dụng vào thực tiễn trong nhà trường. 
• Tổ chức thực nghiệm nhằm kiểm tra giả thiết của đề tài và rút ra kết luận. 

3. Phạm vi nghiên cứu 

-Về nội dung: Nghiên cứu về các văn bản, tài liệu về chuyển đổi số trong giáo dục. Nghiên cứu về các ứng dụng CNTT nhằm chuyển đổi số, thay đổi cách thức hoạt động của tổ chuyên môn. 

-Về địa điểm: trường THPT Hà Huy Tập, thực nghiệm tại tổ Toán Tin. 

4. Đối tượng nghiên cứu. 

– Ứng dụng một số nền tảng CNTT nhằm thực hiện chuyển đổi số trong hoạt động của tổ chuyên môn tổ Toán Tin, trường THPT Hà Huy Tập. 

5. Thời gian nghiên cứu. 

• Từ tháng 6/2022 đến tháng 10/2022 hình thành ý tưởng. 
• Từ tháng 11/2022 đến tháng 03/2023 nghiên cứu và thử nghiệm. 
• Từ tháng 01/2023 đến tháng 3/2023 viết thành đề tài. 

6. Tính mới của đề tài. 

• Đề tài đưa ra được một số giải pháp nhằm thực hiện chuyển đổi số trong giáo dục nói chung và trong hoạt động của tổ chuyên môn nói riêng. 
• Xây dựng được cơ sở dữ liệu về các hoạt động tổ chuyên môn, số hóa được các dữ liệu liên quan như: Văn bản chỉ đạo dạy học, giáo án, các biên bản sinh hoạt tổ chuyên môn, xây dựng nền tảng lưu trữ bài giảng, tài liệu, tạo các kỳ thi online, các bài học trực tuyến, …