SKKN Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường thpt

ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài 

Thế giới hiện nay đang ở trong thời kỳ biến động nhanh và khó dự đoán, phần nhiều là do sự tác động sâu rộng của quá trình toàn cầu hóa với sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ. Khoa học công nghệ đang là yếu tố quyết định khả năng cạnh tranh, phát triển của một quốc gia trong thời đại hiện nay. Muốn làm chủ khoa học công nghệ phải có nguồn nhân lực chất lượng cao, giỏi chuyên môn, có năng lực tự học và khả năng thích ứng môi trường quốc tế. Đảng và Nhà nước ta cũng đã xác định: Muốn đất nước phát triển đi lên nhanh chóng phải có một nguồn nhân lực dồi dào đã qua đào tạo, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao. Phải qua giáo dục và đào tạo mới có thể phát hiện và bồi dưỡng nhân lực bền vững cho đất nước. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã nêu rõ: “Phát triển nguồn nhân lực, giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu nhân lực chất lượng cao của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế”.  

 Hòa cùng với sự phát triển đi lên của đất nước, ngành Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Nghệ An trong nhiều năm qua đã có bước tiến đáng kể và đạt được nhiều thành tích hết sức to lớn, cả về chất lượng giáo dục toàn diện cũng như giáo dục mũi nhọn. Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi (BDHSG) các cấp luôn được quan tâm và chỉ đạo sát sao. Ngành GD&ĐT Nghệ An đã xác định việc tổ chức BDHSG là bước đi đầu tiên để đào tạo nhân tài cho đất nước, cho địa phương và cũng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của toàn ngành giáo dục ở nước ta hiện nay. “Mục đích của việc thi học sinh giỏi là nhằm động viên, khuyến khích người dạy và người học phát huy năng lực sáng tạo, dạy giỏi, học giỏi; góp phần thúc đẩy việc cải tiến, nâng cao chất lượng dạy và học, chất lượng công tác quản lý, chỉ đạo của các cấp quản lý giáo dục; đồng thời phát hiện người học có năng khiếu về môn học để tạo nguồn bồi dưỡng, thực hiện mục tiêu đào tạo nhân tài cho quê hương, đất nước”. 

Để thực hiện tốt mục tiêu giáo dục mà Đảng và Nhà nước đề ra, trong các trường học phổ thông, đồng thời với nhiệm vụ phổ cập giáo dục, nâng cao chất lượng đại trà thì việc chăm lo BDHSG đã và đang được các cấp quản lí, chính quyền và nhân dân địa phương quan tâm, chú trọng. Tuy nhiên vẫn còn không ít những vấn đề bất cập, yếu kém nhất định và một trong những vấn đề còn tồn tại đó là công tác quản lý giáo dục đào tạo ở các cấp, các địa phương và các đơn vị trường học, trong đó nổi lên một vấn đề quan trọng là cách thức quản lý công tác BDHSG. 

Trường THPT Lê Viết Thuật trong những năm gần đây đã rất quan tâm đến công tác BDHSG. BGH nhà trường luôn xác định được rằng quản lý hoạt động 

BDHSG có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với việc nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Quản lý tốt hoạt động BDHSG sẽ giúp giáo viên và học sinh tự tin hơn trong quá trình dạy học nhằm đạt được các mục tiêu giáo dục mà nhà trường đã đề ra, đáp ứng được yêu cầu phát triển của đất nước. Mặc dù còn có những khó khăn nhất định về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học; chất lượng đầu vào của học sinh còn thấp thua so với các trường bạn trong thành phố song nhà trường đã rất tích cực đổi mới công tác quản lý, đưa ra nhiều biện pháp nhằm nâng cao chất lượng BDHSG. Do đó chất lượng giáo dục nhà trường ngày càng được khẳng định. Điều này được thể hiện ở kết quả thi học sinh giỏi tỉnh khá cao trong những năm gần đây. Với mong muốn được trao đổi kinh nghiệm với các đồng nghiệp trong quản lý dạy học, chúng tôi chọn đề tài “Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng công tác BDHSG ở trường THPT Lê Viết Thuật, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An”. 

 2. Mục đích nghiên cứu 

 Từ nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng quản lý công tác BDHSG đề xuất các biện pháp quản lý công tác BDHSG có hiệu quả ở trường THPT Lê Viết Thuật. 

Nếu có phương pháp quản lý phù hợp sẽ nâng cao chất lượng dạy học mũi nhọn cho nhà trường, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 

• Đối tượng nghiên cứu: Quản lý công tác BDHSG của trường THPT Lê Viết 

Thuật, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An; 

• Không gian: Thực nghiệm tại trường THPT Lê Viết Thuật;   
• Thời gian thực hiện: Từ năm học 2021-2022 đến năm học 2022-2023. 

4. Nhiệm vụ nghiên cứu 

• Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý dạy học nói chung và  quản lý nhằm nâng cao chất lượng BDHSG ở trường THPT nói riêng; 
• Nghiên cứu, đánh giá thực trạng quản lý công tác BDHSG ở trường THPT Lê Viết Thuật, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An; 
• Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng BDHSG ở trường THPT Lê Viết Thuật, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. 

5. Phƣơng pháp nghiên cứu 

• Nhóm phương pháp lý luận: Các văn bản, Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước, của Bộ Giáo dục và Đào tạo về công tác BDHSG; 
• Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Quan sát, điều tra, khảo sát, tổng kết kinh nghiệm trong quản lý giáo dục; 
• Nhóm phương pháp hỗ trợ: Bảng biểu thống kê, sơ đồ… 

6. Đóng góp mới của đề tài – Trước đây công tác BDHSG thường chỉ có trong kế hoạch tổng thể chung của nhà trường, được thông qua tại Hội nghị công nhân viên chức đầu năm, còn kế hoạch cụ thể thì giao về từng tổ, nhóm chuyên môn. Do đó hiệu quả đạt được là chưa cao và không đồng đều giữa các môn. Đề tài này đã đề cập và xây dựng được một kế hoạch chi tiết hợp lý, thống nhất từ việc được bàn bạc trong Hội nghị cán bộ viên chức đầu năm học. Tổ chức Hội nghị bàn về công tác BDHSG. Phân công trách nhiệm cụ thể cho từng tổ chức, bộ phận, cá nhân. Gặp gỡ phụ huynh học sinh và đội tuyển học sinh giỏi nhiều lần để làm công tác tư tưởng, tạo mọi điều kiện để nhà trường làm tốt công tác này. Tiếp đó là công tác tập huấn và đúc rút kinh nghiệm cho giáo viên tham gia BDHSG. Trên cơ sở rèn luyện kỹ năng dạy BDHSG đề tài đã giúp giáo viên có các kỹ năng trong việc ra đề và đáp án ở các kỳ kiểm tra để chọn lọc đội ngũ học sinh giỏi ở các kỳ thi học sinh giỏi cấp trường, cấp tỉnh. Đề tài góp phần giúp học sinh biết cách học, cách làm bài thi đạt kết quả tốt nhất. 

• Trong đề tài này nhóm tác giả nghiên cứu và đưa ra được các biện pháp quản lý nhằm nâng cao công tác bồi dưỡng  học sinh giỏi ở trường THPT mà các nhà trường hoàn toàn có thể áp dụng một cách có hiệu quả ở tất cả các khối lớp, ở các trường thuộc nhiều vùng miền khác nhau.  
• Triển khai thực nghiệm đề tài tại trường THPT Lê Viết Thuật thu được những kết quả thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả quản lý công tác bồi dưỡng  học sinh giỏi ở trường THPT, góp phần vào phong trào thi đua đổi mới sáng tạo trong dạy học, đáp ứng với yêu cầu của chương trình GDPT tổng thể.