SKKN Một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động hướng nghiệp trong trường thpt

PHẦN 1- PHẦN MỞ ĐẦU 

1.1. Lý do chọn đề tài 

1. Con người là vốn quý nhất, việc chăm lo hạnh phúc con người là mục tiêu phấn đấu cao nhất của chế độ ta. Đảng và nhà nước luôn coi việc nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài là nhân tố quyết định đến thắng lợi của công cuộc CNH-HĐH đất nước. Việt Nam là một quốc gia trẻ đang từng bước hòa nhập vào dòng chảy của quá trình quốc tế hóa, toàn cầu hóa. Sự thay đổi trên nhiều mặt, nhiều phương diện của đời sống từ kinh tế, văn hóa, tôn giáo… là hoàn toàn rõ nét. Đặc biệt phải nhấn mạnh hơn đến yếu tố kinh tế hiện nay, nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa đã đem đến cho đất nước ta một diện mạo mới năng động, trẻ trung và hết sức sôi động. Kinh tế đổi thay, sự năng động và liên kết toàn cầu đã đem lại cho nước ta nhiều cơ hội to lớn trong đó có cơ hội về lao động việc làm. Cầu lao động là thế nhưng cung lại gặp nhiều vấn đề khó khăn mà nguyên nhân của nó là do thực trạng nguồn nhân lực Việt Nam chưa đáp ứng kịp được với sự phát triển của nền kinh tế đất nước. 

  Để có thể góp phần thay đổi được thực trạng này, hoạt động giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường phổ thông giữ một vị trí, vai trò và nhiệm vụ rất quan trọng. Giáo dục hướng nghiệp nhằm mục đích giúp cho học sinh phổ thông có được sự hiểu biết cơ bản về các ngành nghề trong xã hội, từ đó hình thành hứng thú, năng lực nghề. Từ đó học sinh sẽ lựa chọn cho mình một nghề nghiệp cụ thể trên cơ sở cân nhắc kỹ lưỡng phù hợp với nhu cầu, sở thích, khả năng, năng  lực,  sức  khỏe,  điều  kiện  kinh  tế  gia đình. Trong chương trình phổ thông 2018, giáo dục hướng nghiệp đã trở thành một môn học trong chương trình. Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là hoạt động giáo dục do nhà giáo dục định hướng, thiết kế và hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn học để thực hiện những nhiệm vụ được giao hoặc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống nhà trường, gia đình, xã hội phù hợp với lứa tuổi; thông qua đó, chuyển hoá những kinh nghiệm đã trải qua thành tri thức mới, hiểu biết mới, kĩ năng mới góp phần phát huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, môi trường và nghề nghiệp tương lai. 

1. Ngày 22 tháng 8 năm 2022, Bộ trưởng đã ban hành đã ban hành Công văn số 4020/BGDĐT-GDTrH về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2022- 2023 trong đó chỉ rõ cần phải Nâng cao chất lượng giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng. Cụ thể: Tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục hướng nghiệp trong các cơ sở giáo dục trung học, trong đó tập trung đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục hướng nghiệp; phát triển đội ngũ giáo viên kiêm nhiệm làm nhiệm vụ tư vấn, hướng nghiệp; huy động nguồn lực xã hội tham gia giáo dục hướng nghiệp, tăng cường tư vấn hướng nghiệp theo định hướng nghề nghiệp cấp trung học phổ thông.  Định hướng hiệu quả việc phân luồng học sinh sau trung học cơ sở và sau trung học phổ thông theo học các chương trình giáo dục, đào tạo phù hợp với năng lực, sở trường, nguyện vọng của học sinh; tạo môi trường hỗ trợ khởi nghiệp trong trường trung học; tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trang bị kiến thức, kỹ năng về lựa chọn nghề nghiệp, khởi nghiệp nhằm thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, lập nghiệp của học sinh trung học. 

Là một hiệu trưởng trường THPT, bản thân tôi xác định vai trò và trách nhiệm của cá nhân trong việc thực hiện nhiệm vụ nâng cao hiệu quả của hoạt động hướng nghiệp trong trường học rất quan trọng. Trong những năm gần đây, chúng tôi đã thực hiện một số giải pháp để nâng cao hiệu quả của hoạt động này trong nhà trường.        Từ kinh nghiệm thực tế chỉ đạo và tổ chức hoạt động hướng nghiệp cho học sinh, chúng tôi đã thực hiện đề tài: “Một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt động hướng nghiệp trong nhà trường THPT”. 

Với những kết quả đã đạt được, chúng tôi mạnh dạn trình bày đề tài để chia sẻ với bạn bè đồng nghiệp, mong có được những ý kiến đóng góp, từ đó lựa chọn, điều chỉnh phù hợp, áp dụng vào những năm tiếp theo hiệu quả hơn. 

• Mục đích nghiên cứu 

Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng về hoạt động hướng nghiệp ở các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An, chúng tôi đề xuất và thực nghiệm một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động hướng nghiệp trong nhà trường THPT. 

• Đối tượng, khách thể nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu. 

    Đề tài được tiến hành nghiên cứu trên các khách thể là học sinh các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An.  1.4. Giả thuyết nghiên cứu 

Nếu thực hiện các giải pháp có tính hệ thống, đồng bộ, phù hợp với lý luận             về hướng nghiệp thì hoạt động hướng nghiệp cho học sinh ở trường THPT sẽ có    hiệu quả. 

1.5. Phương pháp nghiên cứu. 

• Phương pháp nghiên cứu lí luận: Nghiên cứu tài liệu về hoạt động hướng nghiệp, các chủ trương của Đảng và Nhà nước về đổi mới giáo dục phổ thông, nghiên cứu một số tài liệu về trắc nghiệm tư duy…. 

• Phương pháp thực nghiệm sư phạm, điều tra, quan sát, khảo sát qua các phiếu điều tra, bảng hỏi. 

1.6. Những luận điểm cần bảo vệ của đề tài  

• Đổi mới giáo dục dẫn đến sự tất yếu đặt ra yêu cầu phải nâng cao hoạt động hướng nghiệp ở các trường THPT. 
• Hoạt động hướng nghiệp ở các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã và đang được thực hiện. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới còn có những tiêu chí, tiêu chuẩn theo yêu cầu chưa đáp ứng được đổi mới GDPT hiện nay, đang cần được tăng cường, cải thiện hơn về cách thức và nội dung của hoạt động giáo dục này. 
• Để đáp ứng yêu cầu đổi mới GDPT, nâng cao hiệu quả hoạt động hướng nghiệp cần phải có các giải pháp khắc phục nguyên nhân dẫn đến những hạn chế thực trạng của hoạt động này ở các trường THPT. 1.7. Đóng góp của đề tài (Tính mới của đề tài) 
• Đề tài đã phân tích, hệ thống hóa cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn của hoạt động hướng nghiệp cho học sinh ở các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An. 
• Xác định được hệ thống những công cụ có thể sử dụng hiệu quả cho hoạt động hướng nghiệp cho học sinh THPT. 
• Đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt động hướng nghiệp trong trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An. 

1.8. Cấu trúc của đề tài. 

Đề tài được cấu trúc gồm 4 phần với các nội dung cụ thể như sau: Phần I. Đặt vấn đề. Phần II. Nội dung. 

Phần III. Kết luận và kiến nghị 

Phần IV: Phụ lục