PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 

I. Lí do chọn đề tài 

Ngày 04 tháng 10 năm 2013, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương khóa XI đã thông qua Nghị quyết số 29-NQ/TW về: “Đổi mới căn bản, toàn diện về giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” nhằm đạt được mục tiêu chung: “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của người dân”. Quan điểm chỉ đạo của Đảng được hiểu là đổi mới những vấn đề cốt yếu, khâu then chốt, khâu đột phá chi phối quá trình phát triển để kiến tạo mô hình giáo dục mới phù hợp với giai đoạn phát triển mới của đất nước. 

Xác định được nhiệm vụ quan trọng đó nên những năm qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã không ngừng đưa ra những giải pháp mang tính cải tiến như: chuẩn bị đổi mới chương trình sách giáo khoa, đổi mới quản lí giáo dục, đội ngũ nhà giáo, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá… Những thay đổi đó nhằm phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh (HS), góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng nhu cầu hội nhập Quốc tế của đất nước. Trong các giải pháp trên việc đổi mới phương thức thi và xét công nhận tốt nghiệp Trung học phổ thông (THPT) theo hướng giảm áp lực, tốn kém cho xã hội, mà vẫn đảm bảo độ tin cậy, trung thực, đánh giá đúng năng lực, làm cơ sở cho việc xét tuyển đại học, cao đẳng có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá chất lượng đầu ra, góp phần đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và xây dựng nền kinh tế tri thức. 

Như vậy, muốn nâng cao chất lượng dạy học thì vấn đề tổ chức ôn tập thi tốt nghiệp THPT là một nhiệm vụ chuyên môn quan trọng của mỗi nhà trường. Trong những năm qua Ban Giám hiệu (BGH) trường THPT Cờ Đỏ đã xây dựng kế hoạch, tổ chức dạy học và ôn tập cho HS, với đội ngũ giáo viên (GV) còn trẻ, tâm huyết, nhiệt tình, có năng lực về chuyên môn; cơ sở vật chất phục vụ dạy học tương đối đảm bảo là điều kiện thuận lợi để tổ chức các hoạt động dạy học. Tuy nhiên, những năm gần đây kết quả thi tốt nghiệp THPT của môn Ngữ văn nói riêng, của các môn nói chung của trường vẫn chưa cao, các lớp có số lượng HS đạt điểm cao trong xét tuyển đại học còn thấp. Điều đó đặt ra yêu cầu cho Ban Giám hiệu nhà trường là phải phát huy vai trò, trách nhiệm, năng lực của từng giáo viên giảng dạy. 

Từ thực tế đó, những năm qua, tôi luôn quan tâm, trăn trở, tìm tòi đổi mới để tìm ra những giải pháp nâng cao kết quả thi tốt nghiệp. Chính vì vậy, trong đề tài này, tôi mạnh dạn chia sẻ “Một số giải pháp nâng cao kết quả môn Ngữ văn trong kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông tại trường trung học phổ thông Cờ Đỏ”. 

II. Tính cấp thiết của đề tài 

Từ năm học 2019 – 2020 trở về trước, kết quả dạy học đại trà và kết quả thi tốt nghiệp của trường THPT Cờ Đỏ nói chung và môn Ngữ văn nói riêng đều không cao. Nguyên nhân là chất lượng đầu vào của HS thấp, ý thức học tập của các em chưa cao và phương pháp giảng dạy của giáo viên chưa đạt hiệu quả tốt.  

Xếp thứ chung của tất cả môn thi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia ở trường THPT Cờ Đỏ: Năm 2019 xếp thứ 47 (xếp sau 46 trường trong tỉnh); năm 2020 xếp thứ 54. Xếp thứ môn Ngữ văn của Trường THPT Cờ Đỏ trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2019 là thứ 35 (xếp sau 34 trường), năm 2020 xếp thứ 61 (thua 60 trường). Các năm học trước, thứ hạng của nhà trường và môn Ngữ văn nói riêng cũng đều thấp. 

Trước kết quả không tốt trong các kỳ thi tốt nghiệp của môn Ngữ văn từ năm 2020 về trước, bản thân rất trăn trở, thấy cần thiết phải đổi mới phương pháp dạy học, đề ra một số giải pháp để nâng cao chất lượng môn Ngữ văn của nhà trường. Qua đó, nhằm giúp các em có kiến thức, có phương pháp để làm bài tốt ở môn Ngữ văn, trước hết là giúp các em nâng cao điểm thi tốt nghiệp, qua đó các em có thể lấy kết quả thi để tham gia xét tuyển đại học. Và góp phần làm tăng thứ hạng của môn Ngữ văn nói riêng và nhà trường nói chung trong các kỳ thi tốt nghiệp. 

III. Tính mới, tính đóng góp của đề tài 

Qua tìm hiểu của bản thân, hiện đã có một số tác giả ở ngoài đơn vị có viết về các giải pháp để nâng cao chất lượng học tập, thi cử của môn Ngữ văn cấp 

THPT. Nhưng các đề tài đó chưa thật sự phù hợp với đặc điểm riêng biệt của học sinh, thầy cô giáo của Trường THPT Cờ Đỏ. Học sinh của nhà trường có chất lượng đầu vào thấp, hàng năm chỉ với khoảng trên dưới 10 điểm/3 môn (Văn, Toán hệ số 2, bao gồm cả điểm ưu tiên, khuyến khích), như vậy chỉ với khoảng chưa đầy 2 điểm/môn là các em có thể thi đỗ vào lớp 10 của nhà trường. Hơn 30% học sinh là học sinh dân tộc thiểu số, gần 40% học sinh ở vùng kinh tế khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn. 

Điểm mới của đề tài này đó là có sự kết hợp giữa hoạt động dạy học với hoạt động định hướng tư tưởng, định hướng nghề nghiệp, ngoài ra, ở đề tài này tôi mạnh dạn áp dụng một số phương pháp mới phù hợp với tình hình thực tế dịch bệnh covid-19 diễn ra phức tạp. 

Chính vì thế, tôi mạnh dạn viết sáng kiến kinh nghiệm này, đưa ra một số giải pháp nhằm giúp học sinh, và phần nào đó là đồng nghiệp có thể học và dạy tốt hơn nữa môn Ngữ văn.