SKKN Một số giải pháp sử dụng có hiệu quả 15 phút đầu giờ, nhằm phát triển kĩ năng thực hành tiếng Anh ở trường THPT

1. Tên sáng kiến, lĩnh vực áp dụng

– Tên sáng kiến: “Một số giải pháp sử dụng có hiệu quả 15 phút đầu giờ, nhằm phát triển kĩ năng thực hành tiếng Anh ở trường THPT Hoa Lư A”.

– Lĩnh vực áp dụng: Áp dụng cho công tác quản lý lớp của giáo viên chủ nhiệm và dạy học môn tiếng Anh ở các trường THPT.

2. Nội dung

a. Giải pháp cũ thường làm:

Do điều kiện, đặc thù quản lý của từng trường, trường THPT Hoa Lư A quy định đầu buổi sáng mỗi ngày trong tuần, giáo viên chủ nhiệm có mặt quản lý lớp sinh hoạt với thời gian từ 10 đến 15 phút, ngày thứ 7 cuối tuần dành 20 phút. Căn cứ vào quy định đó, đa số các thầy cô chủ nhiệm trước đây đều lên lớp theo quy định, chịu trách nhiệm tổ chức quản lý học sinh 15 phút đầu giờ vào các buổi học trong tuần. Với hình thức làm cơ bản, mang tính thường xuyên cụ thể như sau:

+ Thứ nhất vào giờ sinh hoạt giáo viên chủ nhiệm sẽ tiến hành điểm danh, kiểm tra sĩ số, xem sổ đầu bài, nhận xét phê bình nhắc nhở những em học sinh vi phạm nếu có.

+ Thứ hai kiểm tra về trang phục đầu tóc của học sinh, theo dõi vệ sinh của lớp.

+ Thứ ba, cuối tuần có buổi sinh hoạt vào thứ 7 có thể sinh hoạt kéo dài hơn, giáo viên, nhận xét đánh giá, tổng kết tất cả các mặt trong tuần cho học sinh. Những cơ sở cô đưa ra đánh giá, nhận xét đó chỉ căn cứ chủ yếu dựa vào sổ đầu bài. Cuối buổi sinh hoạt phân công trực nhật lớp cho tuần học tiếp theo.

+ Thứ tư, phát hiện có vấn đề bất thường, GVCN sẽ trao đổi với giáo viên bộ môn, với phụ huynh học sinh, và các lực lượng chức năng khác có liên quan, triển khai công việc theo lịch tuần của nhà trường, hết nhiệm vụ của người CN lớp trong một tuần.

– Ưu điểm:

+ Giáo viên chủ nhiệm không phải mất nhiều thời gian, công sức lên kế hoạch, phân công nhiệm vụ cho các buổi sinh hoạt tập thể đầu giờ.

+ Học sinh cũng không phải tham gia hoạt dộng, làm việc nhiều.

– Nhược điểm và những tồn tại cần khắc phục:

+ Các buổi sinh hoạt gây ra sự lãng phí thời gian, không thu hút được sự chú ý của HS.

+ Các buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ thật sự không có hiệu quả, nhàm chán.

+ Không phát huy được vai trò của giáo viên chủ nhiệm

+ Không phát huy được tính tích cực, chủ động của HS

+ Học sinh không có cơ hội được thể hiện phẩm chất, năng lực của bản thân

+ Không phát huy được vai trò của cán sự lớp, cán sự bộ môn. Không tạo được sự gắn kết, biết quan tâm chia sẻ giúp đỡ lẫn nhau trong học tập ở các em HS.

+ Giữa giáo viên và học sinh thiếu sự tương tác, giáo viên nắm bắt tình hình thiếu tính toàn diện, cơ hội tiếp cận học sinh hạn chế.

+ Học sinh lắng nghe tiếp thu chỉ đạo một chiều, nhút nhát rụt rè.

+ Học sinh thiếu tính chủ động, tích cực, sáng tạo. Không tạo hứng thú động lực phấn đấu, hoàn thiện bản thân, thiếu trách nhiệm tập thể, một số thành phần cá biệt không quan tâm tới hoạt động của tập thể, của lớp, trường.

+ Các buổi sinh hoạt lớp trở nên nhàm chán, mệt mỏi, căng thẳng vì chỉ thấy nhận xét, phê bình, nhắc nhở. Cá biệt có những em học sinh có tâm lý sợ hãi đến giờ sinh hoạt tập thể, dẫn đến tình trạng bỏ học, bỏ các buổi hoạt động tập thể.

b. Giải pháp mới cải tiến:

Trước thực trạng về ưu điểm và nhược điểm của giải pháp cũ. Trên cơ sở của giải pháp cũ, nhóm tác giả chúng tôi đã mạnh dạn đưa ra một số giải pháp sử dụng có hiệu quả 15 phút đầu giờ, nhằm khắc phục hạn chế ở giải pháp cũ đồng thời góp phần phát triển kĩ năng thực hành tiếng Anh ở trường THPT Hoa Lư A.

Cụ thể như sau

Bước 1: nhóm tiến hành nghiên cứu thực trạng và khảo sát thực trạng

* Cơ sở lý luận nghiên cứu

– Thứ nhất phải hiểu sinh hoạt đầu giờ vào mỗi buổi học ở các trường THPT hiện nay, hầu như trường học nào cũng có. Mỗi nơi quy định có thể 5 phút, nơi 10 phút nhưng phần đông là 15 phút. Một số giáo viên nói rằng quy định 15 phút sinh hoạt đầu giờ ở các lớp hiện nay thật sự không hiệu quả. Các trường học đều lên nội quy sinh hoạt 15 phút đầu giờ. Nội dung chủ yếu sinh hoạt đội cùng với chữa bài tập, ôn tập bài cũ và chuẩn bị bài mới. Tuy nhiên, trong thực tế đang diễn ra ở nhiều trường học,

ngoài một số lớp thực hiện tốt, nhiều lớp sinh hoạt qua loa mà chủ yếu các em ngồi nói chuyện hoặc làm việc riêng, ai muốn làm gì thì làm. Một số lớp thực hiện việc chữa bài tập còn chiếu lệ, nhằm đối phó với sự kiểm tra của đội Cờ đỏ, của giám thị và giáo viên gây ra sự lãng phí thời gian, không thu hút được sự chú ý của học sinh. Vậy làm thế nào để các buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ thật sự có hiệu quả.

Do đó cần hiểu được Sinh hoạt đầu giờ là hoạt động chuẩn bị cho các tiết học mới trong một ngày. Để tăng thêm sự hào hứng trong học tập, phần khởi động cho từng buổi học; Giúp các em học sinh phát huy được tinh thần sáng tạo, khả năng hoạt động ngoại khóa và bổ sung kĩ năng sống cho học sinh với kiến thức xã hội phong phú. Nhóm tác giả chúng tôi phối hợp cùng HS cốt cán và nhờ sự hỗ trợ, giúp đỡ của giáo viên bộ môn dạy tiếng Anh lên kế hoạch tổ chức các hoạt động học tập cho mỗi tuần, mỗi buổi sinh hoạt thực sự có ý nghĩa và hiệu quả thiết thực. Do đặc thù lớp học của trường chúng tôi chủ yếu theo ban KHXH, ngay từ khi vào lớp 10 các em HS đã được lựa chọn khối thi Đại học rất sớm là khối D. Nhưng thực tế khả năng học môn tiếng Anh của các em trong lớp lại rất yếu, đặc biệt các kĩ năng thực hành tiếng Anh không có. Nhóm tác giả đã mạnh dạn thực hiện tổ chức các giải pháp nhằm gây hứng thú học và thực hành tiếng Anh tại các buổi sinh hoạt ngoại khóa nói chung, nhất là sử dụng có hiệu quả các buổi sinh hoạt đầu giờ để thực hiện.

– Thứ hai cần hiểu được tiếng Anh là ngôn ngữ hiện đang được sử dụng trên hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, là ngôn ngữ chính thức của Liên hợp quốc và là ngôn ngữ thường được sử dụng chính thức trong giao tiếp quốc tế dù không có một văn bản nào quy định. Được sử dụng bởi hơn 1,5 tỷ người trên khắp các châu lục và gần 1 tỷ người đang cố gắng học, tiếng Anh đang ngày càng trở nên quen thuộc đối với công dân đa số các nước. Như vậy bạn muốn trở thành công dân toàn cầu, hãy chăm chỉ học để sử dụng thành thạo thứ ngôn ngữ quốc tế này bởi tầm quan trọng của tiếng Anh đã được ghi nhận trên toàn thế giới.

Tầm quan trọng của học tốt tiếng Anh:

+ Giúp chúng ta có nhiều bạn bè hơn

+ Có nhiều cơ hội lựa chọn các công việc tốt cho bản thân

+ Tự tin hơn phát triển các kĩ năng: Để sử dụng tốt tiếng Anh, người học nhất định phải làm chủ hoàn toàn 4 kỹ năng: nghe – nói – đọc – viết. Muốn làm được điều đó, chúng ta phải rèn luyện rất nhiều và bằng nhiều cách khác nhau. Vô tình từ việc học, tiếng Anh đã giúp cho chúng ta hoàn thiện bản thân. Với môi trường năng động và luôn mở rộng kết nối như hiện nay, một người tự tin trong giao tiếp, có kỹ năng ứng xử tốt và sử dụng tiếng Anh lưu loát, đó hẳn là một lợi thế tuyệt đối.

Ý nghĩa của học tốt môn tiếng anh

+ Giúp rèn luyện trí não

+ Giúp phát triển tính kỷ luật

+ Củng cố lòng biết ơn và thấu hiểu với tiếng mẹ đẻ

+ Rèn luyện cơ miệng và tai, mắt

+ Kiến thức văn hóa và hiểu biết được mở rộng

+ Tăng khả năng logic và khả năng nhận thức của bạn

+ Tăng sự tự tin, tăng triển vọng nghề nghiệp, nhiều cơ hội tìm kiếm việc làm

+ Ngôn ngữ mới = Bạn bè mới, giúp bạn giao tiếp được ở nước ngoài

+ Giúp bạn sống chậm – lợi ích của việc học Tiếng Anh áp dụng vào cuộc sống

+ Học về kỹ năng sống khi thực hành các phương pháp học tiếng Anh, không có giải pháp hoàn hảo tuyệt đối khi học tiếng Anh.

Như vậy hiểu được tầm quan trọng và ý nghĩa của môn học đối với HS là rất cần thiết. Tuy nhiên để học tốt môn tiếng Anh cũng không hề đơn giản, và thực hành tốt tiếng Anh lại càng khó hơn. Bởi nó là một ngôn ngữ thứ hai cho mỗi người, nên không chỉ có sự siêng năng đã đủ mà cần phải có không gian, thời gian, môi trường để được thể hiện, phát huy những kĩ năng nghe, nói, đọc, viết và thực hành giao tiếp thường xuyên. Chính điều đó nhóm càng thấy sự cần thiết khi tìm cho HS những sân trơi học tập thực sự bổ ích và hiệu quả.

*Cơ sở thực tiễn nghiên cứu

.Thực trạng dạy và học tiếng Anh của học sinh THPT ở nước ta hiện nay.

Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, kết quả phân tích phổ điểm thi tốt nghiệp THPT môn Tiếng Anh của cả nước năm 2022 cho thấy có 866.196 thí sinh tham gia thi bài thi Tiếng Anh, trong đó điểm trung bình là 5,15 điểm, điểm trung vị là 4,8 điểm, điểm số có nhiều thí sinh đạt nhất là 3,8 điểm. Kết quả của những kỳ thi được xem là rất quan trọng với “đời học sinh” phần nào nói lên hiệu quả của việc dạy và học ngoại ngữ trong các trường THPT hiện nay. Nhiều em học sinh lớp 10, 11, 12 tâm sự các bạn phải đi học thêm ở các trung tâm bên ngoài để được nghe, nói nhiều hơn, nhiều trò chơi hơn. Học ở trường các thầy cô chỉ chú trọng ngữ pháp, từ vựng và thi viết. Học sinh gần như không được thực hành nghe, nói, thảo luận,.. Và việc học ngữ pháp rất khô khan, chủ yếu học chép, học thuộc,.. nhiều khi không đem lại hiệu quả cao.

Thực tế học sinh THPT không có điều kiện luyện kỹ năng như nghe, nói thuyết trình tiếng Anh nhiều, vì không có phòng thực hành. Kiến thức ở sách giáo khoa nặng về ngữ pháp. Với điều kiện học tập như vậy, ngay cả các HS chuyên ngữ cũng gặp khó khăn với việc nghe, phát âm.

Một điều nữa gây khó khăn cho các em HS đó là hình thức thi cử, kiểm tra chỉ dựa vào đọc, viết. Tâm lý của học sinh THPT đó là học gì thi đó. Vì nhiều lý do mà bài thi không được kiểm tra các kỹ năng nghe, nói do vậy HS cũng không chú trọng. Và nhiều HS học để có điểm số chứ không phải để sử dụng tiếng Anh trong cuộc sống nên nhiều khi HS học đến lớp 10, 11, 12 gặp du khách nước ngoài hỏi đường cũng không biết nói thế nào để giúp đỡ họ.