SKKN Một số phương pháp giúp học sinh Lớp 8 học tốt phân môn Tập đọc nhạc

PHỤ LỤC

🕮   Tài liệu tham khảo:

1. Sách giáo khoa Âm nhạc và Mỹ thuật 8 – Bộ Giáo dục và Đào Tạo (Nhà xuất bản Giáo Dục).
2. Sách giáo viên Âm nhạc 8 – Bộ Giáo dục và Đào Tạo (Nhà xuất bản Giáo Dục).
3.   Âm nhạc và phương pháp dạy học(Nhóm tác giả: Nguyễn Minh Toàn – Nguyễn Hoàng Thông – Nguyễn Đắc Quỳnh)
4. Giáo dục học (Nhà xuất bản Giáo Dục).
5. Phương pháp dạy học âm nhạc – Ngô Thị Nam ( Nhà xuất bản Giáo Dục).
6. Phương pháp dạy học (Hoàng Long – Hoàng Lân).
7. Giáo trình thực hành sư phạm âm nhạc (Hoàng Long, Hoàng Lân).
8. Một số tài liệu về đổi mới phương pháp dạy học.
9. Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng các môn học ở THCS Bộ Giáo dục và Đào Tạo (Nhà xuất bản Giáo Dục).
10. Website của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo; 

Website Giáo dục âm nhạc ở Việt Nam (Music Education in Vietnam).

11. Sách báo, tạp chí về giáo dục… và một số tài liệu khác.

                                               **********

I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

1. Đặt vấn đề:

Không ai nói rằng dạy học là một công việc dễ dàng, và việc tạo cảm hứng học tập cho người học lại càng khó khăn hơn. Dù đối tượng người học của bạn có là học sinh(1) lớp 8 hay sinh viên tại một trường nghề thì việc khiến người học muốn tự thực hành hay tự học đều là 1 thách thức. Đó là chưa nói đến việc người học còn phân biệt giữa những môn chính và môn phụ làm cho việc dạy học không còn đơn giản như nhiều người vẫn nghĩ. 

Đối với bộ môn âm nhạc, được xếp vào những bộ môn phụ, vì vậy việc tìm kiếm những phương pháp dạy học để giúp việc học tập trở nên vui vẻ, thú vị là điều thật sự cần thiết. 

Bên cạnh đó việc rèn luyện khả năng nghe âm nhạc chuẩn xác, phát triển tai nghe góp phần vào việc giáo dục văn hóa âm nhạc cho các em HS. Phân môn Tập đọc nhạc(2) trong chương trình âm nhạc góp phần rất lớn trong mục tiêu giáo dục này.

Qua 6 năm công tác ở trường, được tiếp xúc cả 4 khối lớp và qua những lần tâm sự, học hỏi kinh nghiệm với những giáo viên(3) lớn tuổi ở trường, tôi nhận ra rằng ở lứa tuổi HS lớp 8 có một sự thay đổi một cách đặc biệt về tâm sinh lý. Điều đó, khiến cho việc dạy và học ở tất cả các môn học đều trở nên khó khăn. Riêng đối với môn âm nhạc thì phần TĐN, các em rất lơ là, không hứng thú trong việc giải mã những nốt nhạc, làm cho tiết học nhạc trở nên nhàm chán.

     Từ đó, tôi đưa ra “Một số phương pháp giúp học sinh lớp 8 học tốt phân môn TĐN”  để giúp các em nắm bắt, tiếp thu nhanh nhất kiến thức bài học. Đây cũng là những kinh nghiệm mà tôi đã đúc kết được trong những năm giảng dạy tại trường.

1. Mục đích chọn đề tài:

   Tìm ra một số biện pháp giúp GV dạy tốt phân môn TĐN và HS học tốt phân môn này. 

    Từ sáng kiến này tôi vận dụng vào thực tiễn giảng dạy trong thời gian lâu dài để nâng cao năng lực chuyên môn của bản thân đồng thời trao đổi kinh nghiệm với những đồng nghiệp khác. 

1. Lịch sử đề tài:

Trước đây, hầu hết giáo viên dạy âm nhạc đều chịu ảnh hưởng sâu sắc về phương pháp dạy học theo cách truyền khẩu đối với phân môn TĐN mà không hướng dẫn giai điệu bài TĐN trên đàn. Từ đó làm cho HS dần mất đi tính chủ động, tích cực, sáng tạo, mất sự nhạy cảm với âm nhạc. Những tiết dạy như vậy thường không hiệu quả, không gây hứng thú cho HS. Cách dạy – học như thế chưa đáp ứng được mục đích của môn học.

Từ khi thay đổi về chương trình, nội dung  SGK, phương pháp giảng dạy môn âm nhạc ở trường Trung học cơ sở(4), những nhà nghiên cứu giáo dục đã đề xuất cách dạy – học TĐN, nên cho HS đọc nhạc dựa trên tiếng đàn làm mẫu của GV. Những kĩ năng đọc nhạc như: đọc đúng cao độ, trường độ, thể hiện sắc thái tình cảm, biểu diễn hoàn chỉnh một bài TĐN… được quan tâm và chú ý nhiều hơn, thể hiện qua những bài tập riêng cho mỗi tiết học.

Dựa trên phương pháp đổi mới về dạy – học TĐN, kết hợp với các tiết trên lớp truyền thụ cho HS những kiến thức cơ bản về nhạc lí, hướng dẫn các em vận dụng kiến thức đó vào từng bài TĐN. Từ những tình huống cụ thể xảy ra trên lớp trong các tiết dạy, giúp GV thấy được những sai sót chung của HS, từ đó đề ra những biện pháp cụ thể hơn, xác thực hơn để HS có thể học tốt hơn phân môn TĐN.

1. Phạm vi đề tài:

 Do hạn chế về thời gian và khả năng nghiên cứu, việc nghiên cứu chủ yếu tập trung vào: HS lớp 8 tại trường THCS Long Hoà vào năm học ……….Khách thể nghiên cứu: Các tiết dạy học âm nhạc của chương trình âm nhạc lớp 8 có liên quan đến nội dung TĐN.

.   

Chú thích: Trong sáng kiến kinh nghiệm này:

(1) Học sinh được viết tắt là HS.

(2) Tập đọc nhạc được viết tắt là TĐN.

(3) Giáo viên được viết tắt là GV.

(4)Trung học cơ sở được viết tắt là THCS

II/ NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM:

1. Thực trạng đề tài: 

Các em HS khối THCS nói chung, HS lớp 8 nói riêng có chung một hạn chế đó là khả năng nhận biết nốt nhạc và khả năng đọc nhạc còn rất yếu, nhiều em không nhớ được vị trí của 7 nốt nhạc trên khuông nhạc.

HS yêu thích môn âm nhạc, nhưng chủ yếu là thích phân môn hát còn các phân môn khác (nhất là TĐN) thì không quan tâm nhiều.