SKKN Ôn tập tác phẩm Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài theo phương pháp dạy học trực tuyến nhằm phát huy tính chủ động tích cực của học sinh

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

PHẦN MỤC LỤC

1. TÊN SÁNG KIẾN, LĨNH VỰC ÁP DỤNG 
2. Tên sáng kiến, lĩnh vực áp dụng

Sáng kiến: Ôn tập tác phẩm Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài theo phương pháp dạy học trực tuyến nhằm phát huy tính chủ động tích cực của học sinh.

2. Lĩnh vực áp dụng: Phân môn Ngữ Văn 12 tập 2. 
3. Đối tượng áp dụng: Học sinh lớp 12
4. NỘI DUNG 
5. Giải pháp thường làm

1.1 Ưu điểm và hạn chế của PPDH trong các tiết ôn tập

– Ưu điểm của  phương pháp dạy học:

+ Thực tế cho thấy, dù đã đổi mới PPDH nhưng trong các tiết ôn tập phân môn ngữ văn thông thường GV vẫn là người thuyết trình, diễn giảng, là “kho tri thức” sống, học sinh là người nghe, nhớ, ghi chép và suy nghĩ theo.

+ Giáo án do đó được thiết kế kiểu đường thẳng theo hướng từ trên xuống, nội dung bài dạy theo phương pháp này có tính hệ thống, tính logic cao.

– Hạn chế của phương pháp dạy học:

+ GV vẫn là người chủ động dẫn dắt, định hướng kiến thức nên  nhược điểm của PPDH là HS gần như vẫn thụ động tiếp thu kiến thức, giờ dạy dễ rơi vào đơn điệu, buồn tẻ, kiến thức thiên về lý luận, ít chú ý đến kỹ năng thực hành của người học; do đó kỹ năng hành dụng vào đời sống thực tế bị hạn chế.

+ Tinh thần giảng dạy học toàn lớp, dạy học nhóm, và dạy học cá thể chỉ mới được thực hiện ở những mức độ thấp. Việc liên hệ, phối hợp các kiến thức, kĩ năng thuộc các môn học hay phân môn khác nhau để giải quyết một vấn đề giảng dạy đã được chú ý song chưa thường xuyên. 

1.2. Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp dạy học khi áp dụng vào giờ dạy ôn tác phẩm Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài

       – Đối với giáo viên:

     + Ưu điểm: Tìm hiểu sâu kiến thức về tác phẩm Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài, chọn ra những vấn đề quan trọng để phân tích, bình giảng, chủ động cung cấp cho HS những dẫn chứng, lời bình hay. 

    + Hạn chế: Do áp lực về thời gian ôn tập – chỉ có 4 tiết nên GV buộc phải gói gém những kiến thức trọng tâm một cách nhanh nhấtvà hiệu quả nhất. GV chưa chủ động tìm hiểu sâu những kiến thức thuộc các môn học có liên quan đến tác phẩm Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài. Vấn đề tâm lý chủ yếu vẫn quen dạy theo chủ đề đơn môn: Chủ đề về cuộc sống người dân – Người dân miền núi trước cách mạng. Điều kiện cơ sở vật chất (thiết bị thông tin, truyền thông) phục vụ cho việc dạy học trong nhà trường còn nhiều hạn chế. 

• Đối với học sinh:

+ Ưu điểm: HS có thể tiếp cận kiến thức tác phẩm Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài có định hướng và khoa học.

+ Nhược điểm: Đa số học sinh dù có làm việc nhóm, có trao đổi thảo luận với bạn bè nhưng hầu hết các em vẫn quen tiếp thu kiến thức một cách thụ động, không có nhu cầu tìm tòi tự học. Phân môn Ngữ văn đối với nhiều học sinh chỉ là môn học xét tốt nghiệp chính vì vậy nhiều học sinh không đầu tư thời gian, nếu có chỉ chiếu lệ.

– Chính vì vậy khi thiết kế tiết dạy ôn tập tác phẩm Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài, GV thường thiết kế theo mô típ:

+ Chia nhóm HS theo phạm vi lớp.

+ Yêu cầu các nhóm giải quyết một nhiệm vụ theo yêu cầu: Cảm nhận/ phân tích nhân vật: Mị, A Phủ – Lập dàn ý.

+ Đại diện nhóm lên trình bày (nói/ viết). HS nhận xét chéo kiến thức.

+ GV sửa lỗi cho Hs, đọc văn mẫu cho HS chép.

    – Minh chứng: Giáo án ôn tập tác phẩm Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài thiết kế theo phương pháp dạy học trực tiếp trên lớp  (Phần phụ lục 1)

2. Giải pháp mới cải tiến

2.1. Khái niệm chung

Trong những năm học vừa qua giáo dục và đào tạo nói chung, giáo dục phổ thông nói riêng không ngừng  đổi mới. Nhưng thực tế cho thấy không có một phương pháp dạy học toàn năng phù hợp với mọi mục tiêu và nội dung. Mỗi phương pháp và hình thức dạy học có những ưu, nhược điểm và giới hạn sử dụng riêng. Vì vậy việc