SKKN Ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao hứng thú học tập và khả năng tiếp thu môn âm nhạc cho học sinh khối 8

1. PHẦN MỞ ĐẦU
2. Lý do chọn đề tài

Chúng ta đang sống trong một thế giới mà khoa học kỹ thuật đang vươn tới những đỉnh cao chưa từng có trong lịch sử. Công nghệ thông tin (CNTT) đã có một vai trò không nhỏ trong việc phát triển của khoa học kỹ thuật, tác động tới mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội. Việc ứng dụng CNTT vào công tác nghiên cứu, giảng dạy, thực hành… không còn là điều mới mẻ. Rất nhiều nước trên thế giới và ngay cả ở Việt nam, với sự hỗ trợ đắc lực của CNTT đã mang lại nhiều thành tựu to lớn. 

Vai trò, tầm quan trọng và hiệu quả của ứng dụng CNTT trong dạy học đã được chứng minh bằng thực tiễn giáo dục trong và ngoài nước những năm qua, nó cho thấy việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong giảng dạy và học tập là xu thế tất yếu của giáo dục. Chỉ thị 29/2001/CT-BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã nêu rõ: “Đối với giáo dục và đào tạo, công nghệ thông tin có tác động mạnh mẽ, làm thay đổi phương pháp, phương thức dạy và học. Công nghệ thông tin là phương tiện để tiến tới một xã hội học tập”.

    Ở Việt Nam nói chung và trong ngành giáo dục nói riêng việc sử dụng công nghệ thông tin đã trở nên phổ cập và mang tính thường nhật. Với việc giáo dục bộ môn Âm nhạc trong nhà trường phổ thông cũng vậy, trong mỗi tiết học Âm nhạc giờ đây để thoát khỏi cách dạy “chay” hoặc có chăng là với vài thứ đồ dùng lạc hậu, tính trực quan và thẩm mĩ thấp, người giáo viên có thể khai thác và sử dụng công nghệ thông tin như một công cụ hữu ích để việc giảng dạy Âm nhạc trở nên hấp dẫn và mang tính chuyên nghiệp hơn. Mọi thông tin, tài liệu hỗ trợ cho công việc giảng dạy Âm nhạc có thể khai thác được trên mạng Internet, các bài dạy đều có thể thiết kế trên máy tính…để trong giờ dạy người giáo viên sẽ không còn phải đưa những giáo cụ cũ mòn hay những bức tranh minh họa tĩnh lặng với tính minh họa không cao, hay những bản nhạc với chất lượng thu thanh kém cho học sinh nghe…  

Cuối năm học trước tôi đã làm một cuộc khảo sát đối với 34 học sinh khối 7 trường THCS Đồng Lộc bằng cách tôi đã đưa ra một câu hỏi rằng: Em có yêu thích môn Âm nhạc không? Em có cảm thấy hứng thú khi được học các tiết học âm nhạc không? Sau khi nhận được câu hỏi này đa số các em đều trả lời rằng: Các em thích môn Âm nhạc nhưng các em chưa thực sự hứng thú với môn học này, đặc biệt là với các tiết học Nhạc lí hay Âm nhạc thường thức.

    Vì vậy nhằm phát huy tính tích cực của công nghệ thông tin trong việc giảng dạy môn Âm nhạc, đặc biệt là trong các tiết học Nhạc lí hay Âm nhạc thường thức như: Giới thiệu nhạc sĩ nổi tiếng thế giới; Nghe nhạc; Giới thiệu nhạc cụ dân tộc; Giới thiệu nhạc cụ nước ngoài; Tập đọc nhạc… người giáo viên có thể thiết kế bài giảng với các phần mềm hỗ trợ trên máy tính như: PowerPoint (Phần mềm thiết kế các dạng trình chiếu), Encore 4.5, Final 2010… (Phần mềm chép và soạn nhạc), Internet (Mạng toàn cầu khai thác tất cả các thông tin cần có)… 

    Qua việc giảng dạy môn Âm nhạc nhiều năm, thực tế đã chứng minh là chất lượng các giờ học Âm nhạc có sử dụng công nghệ thông tin đều đem lại hiệu quả rất cao. Sự hứng thú trong học tập của học sinh thể hiện rất rõ nét, người giáo viên có nhiều cơ hội để nâng cao và mở rộng lượng kiến thức cần cung cấp cho học sinh…Các dẫn chứng, minh họa chính xác và hiệu quả hơn, cuối tiết học bên cạnh việc dạy và học môn Âm nhạc thì một việc quan trọng hơn đó là học sinh cũng đã một phần nào được giáo dục về thẩm mỹ, thái độ cảm thụ và thưởng thức âm nhạc.  

         Một số hoạt động điển hình về ứng dụng CNTT trong dạy – học được giáo viên thực hiện thành công và mang lại hiệu quả cao như:

– Tra cứu thông tin phục vụ công tác nghiên cứu, nâng cao kiến thức chuyên môn và lấy tư liệu hỗ trợ soạn giảng.

– Sử dụng các phần mềm hỗ trợ soạn giảng để tạo bài giảng điện tử như MS Powerpoint, Violet, iSpring Presenter và các phần mềm dựng phim, nhạc…

– Sử dụng các phần mềm hỗ trợ làm đề thi/kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh như McMix, Quest, MS Excel…

– Sử dụng diễn đàn, email như một phương tiện để giao lưu, trao đổi kinh nghiệm với giáo viên các trường bạn trong cả nước.

2. Mục đích nghiên cứu

–  Nâng cao hiệu quả việc ứng dụng công nghệ thông tin vào việc dạy học âm nhạc ở trường THCS.  Phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh, tạo sự hứng thú cho học sinh khi học môn âm nhạc,  học sinh tiếp thu bài một cách nhanh hơn, trực quan và sinh động hơn, giáo viên truyền đạt dễ dàng hơn, tiết kiệm được thời gian hơn

3. Đối tượng nghiên cứu.

– Về việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giờ dạy hoc âm nhạc lớp 8.

4. Phương pháp nghiên cứu.

  – Phương pháp nghiên cứu lí luận: Tìm tài liệu và nghiên cứu các nội dung có liên quan đến nội dung đề tài, các chỉ thị chỉ đạo hướng dẫn việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy, các văn bản chuyên môn. Tìm hiểu ứng dụng các phần mềm soạn giảng.

 – Phương pháp điều tra: Thông qua phiếu điều tra nhằm nắm bắt được những ý kiến của HS về việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy môn Âm nhạc ở lớp 8.

+ Cách thực hiện: Soạn phiếu điều tra và phát phiếu điều tra cho HS sau đó thu phiếu và tổng hợp kết quả. 

+ Phương pháp quan sát: Quan sát tinh thần thái độ, của HS khi học bằng giáo án điện tử. Các kĩ năng, kiến thức của HS sau khi học bằng giáo án điện tử.

• Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: 

          + Đề xuất các giải pháp để ứng dụng công nghệ thông tin trong việc nâng cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc.

          + Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Thực nghiệm tại lớp 8 trường THCS Đồng Lộc nhằm nâng cao hiệu quả môn học.

Căn cứ vào cơ sở thực tiễn của việc giảng dạy bộ môn âm nhạc có ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà trường phổ thông, cùng với việc cá nhân tôi đã thử áp dụng vào các giờ dạy của mình, tôi xin mạnh dạn đưa ra một số biện pháp về “Ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao hứng thú học tập và khả năng tiếp thu môn âm nhạc cho học sinh khối 8 trường Trung học cơ sở Đồng Lộc”.

1. NỘI DUNG 
2. Cơ sở lý luận của đề tài.

– Tri giác trẻ em lứa tuổi học sinh Trung học cơ sở thường gắn với hoạt động cụ thể như: Cầm, nắm, sờ,… “Trăm nghe không bằng một thấy, trăm thấy không bằng một làm”. Vì thế dạy học trực quan sinh động giúp các em có tri giác tốt hơn.

– Trí nhớ của học sinh Trung học cơ sở là trí nhớ trực quan hình tượng, kiến thức bài học đều đến với các em từ 5 giác quan: Thị giác (nhìn); Xúc giác (sờ,cầm, nắm); Vị giác (nếm); Khứu giác (ngửi); Thính giác (nghe). Do đó những hình ảnh và âm thanh  trực quan sinh động sẽ giúp các em ghi nhớ bài học nhanh nhất và lâu nhất.

Tóm lại: Quá trình nhận thức của học sinh rất cần đến những phương tiện trực quan sinh động, chính vì đặc điểm đó mà sử dụng đồ dùng dạy học thông qua công nghệ thông tin đối với học sinh Trung học cơ sở là rất thích hợp và cần thiết.

2. Thực trạng vấn đề.

Một số thuận lợi và khó khăn khi thực hiện việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy bộ môn âm nhạc ở trường Trung học cơ sở Đồng Lộc:

* Về điều kiện cơ sở vật chất :

1. Thuận lợi:

* Nhà trường:

– Với phương châm đi trước đón đầu trong phương hướng, nhiệm vụ giáo dục, trường THCS Đồng Lộc đã sớm triển khai việc ứng dụng công nghệ thông tin vào đổi mới  phương pháp dạy học và coi đây là một nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường và là tiêu chí đánh giá mỗi giáo viên.