SKKN Vận dụng năng lực số vào dạy học thể kí trong chương trình Ngữ văn nhằm phát triển năng lực học sinh tại trường THPT Cửa Lò

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
2. Căn cứ vào hội nghị lần thứ 8 của ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam( khóa XI) đã thông qua nghị quyết số 29/NQ-TW ngày 4/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 

Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 về đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông, góp phần đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo 

Ngày 27/3/2015, Thủ tướng chính phủ đã ban hành Quyết định số 404/QĐ-TTg phê duyệt đề án đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông  

Năm 2018 Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành chương trình giáo dục phổ thông mới với mục tiêu giúp học sinh tiếp tục phát triển những phẩm chất, năng lực. 

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 là chương trình thực hiện quan điểm của Đảng và Nhà nước ta là đổi mới căn bản và toàn diện để phát triển năng lực phẩm chất cho người học. Để thực hiện được quan điểm đó đòi hỏi chúng ta phải nỗ lực ở mọi phương thức , nâng cao phương tiện để thực hiện. Việc đổi mới phương pháp dạy học luôn đóng vai quyết định cho mục tiêu ấy bởi phương pháp dạy học là con đường tiếp cận, thực hiện để đạt được nguyên lí dạy học. Để thực hiện tốt  đổi mới phương pháp dạy học cần thực hiện linh hoạt các phương tiện dạy học. Một trong những phương tiện quan trọng trong dạy học ngày nay đó là ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Việc ứng dụng công nghệ thông tin cần có sự vừa sức, hợp lí để phát triển năng lực toàn diện của người học. Do đó cần có chuẩn về ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Nắm rõ được tầm quan trọng đó của Bộ giáo dục và đào tạo, tổ chức Unicef đã có sự hợp tác để phát triển năng lực số cho giáo viên và học sinh. 

1. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư còn gọi là thời đại 4.0 đã tác động mạnh mẽ đến sự phát triển xã hội và ảnh hưởng sâu rộng đến giáo dục. Việc khai thác tri thức từ nền tảng, không gian công nghệ số là một việc làm tất yếu theo đúng xu thế của thời đại. Chúng ta cần thay đổi quan điểm từ chỗ thời gian ngồi trước máy tính bao lâu sang quan điểm khai thác được gì trong thời gian ngồi trước máy tính đó. Trong môi trường công nghệ số chúng ta không thể cấm đoán hay làm “nhạt” đi khả năng số của người học. Có nghĩa là chúng ta không thể ngăn cấm học sinh tiếp cận công nghệ thông tin. Bên cạnh đó năng  lực số của giáo viên cũng vô cùng quan trọng  bởi lẽ giáo viên sẽ đóng vai trò là người khơi gợi, định hướng sự phát triển năng lực của người học. Do đó cần sự định hướng, chuẩn sử dụng công nghệ số. Việc vận dụng năng lực số vào dạy học cần năm vững khung năng lực số dành cho giáo viên để tránh tình trạng lạm dụng công nghệ thông tin và đối phó trong việc ứng dụng công nghệ trong dạy học. 
2. Thực trạng vận dụng Năng lực số trong giảng dạy và học tập môn Ngữ Văn hiện nay còn rất nhiều sự trăn trở. Giáo viên Ngữ Văn  thường có tâm lí ngại tiếp cận công nghệ thông tin cho nên còn mơ hồ về nó. Khi vận dụng thì lại rơi vào tình trạng lạm dụng công nghệ thông tin vào bài dạy một cách tràn lan và quá tải. Có những trường hợp  giáo viên nhận thức sai lầm cho nên đã dẫn đến tình trạng “chiếu chép”, để tạo hiệu ứng vui mắt cho học sinh mà quên đi nhiệm vụ chính là học tập. Có trường hợp giáo viên lại ngại sử dụng công nghệ thông tin nên vẫn dạy học theo “ truyền thống” truyền giảng một cách khô khan, kiến thức nghèo nàn, nhạt nhẽo bởi không khai thác sử dụng không gian mạng để tìm kiếm , cập nhật tri thức mới mẻ của thời đại. Chính từ hai khía cạnh trên cho nên hiệu quả của việc dạy học phát triển  năng lực đã giảm đi rất nhiều, người học không được phát triển một cách toàn diện. Bởi lẽ đó thiết nghĩ cần phải có một khung chuẩn mang tính hệ thống của năng lực số để giải quyết vấn đề này. 
3. Để đáp ứng yêu cầu của thời đại,thì vấn đề sử dụng năng lực công nghệ đối với học sinh, mỗi lớp học, cấp học là  rất cần thiết. Do vậy việc ứng dụng công nghệ số trong dạy học là một yêu cầu cấp thiết trong đổi mới giáo dục và đào tạo trong bối cảnh công cuộc cách mạng công nghệ 4.0 như hiện nay. 

Và để thực hiện công văn số 3598/BGD & ĐT- GDTX ngày 15/9/2020 của Bộ Giáo dục và Đào Tạo về việc tổ chức tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2020, thực hiện kế hoạch số 2114/KH-SGDDT của Sở Giáo Dục và Đào tạo Nghệ An với chủ đề tập huấn’’ Ứng dụng công nghệ số trong hoạt động giảng dạy và học tập suốt đời’’. Xuất phát từ yêu cầu đổi mới của giáo dục và đào tạo đòi hỏi người giáo viên phải không ngừng tìm tòi ,đổi mới, ứng dụng công nghệ số nhằm thúc đẩy quá trình tự học góp phần tạo ra môi trường học tập đạt kết quả cao 

Trong những năm gần đây, thực hiện chủ trương của ngành, trường THPT Cửa Lò đã tích cực vận dụng công nghệ số vào việc giảng dạy vừa đáp ứng được những yêu cầu của bối cảnh mới, vừa phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh, đặc biệt là năng lực sử dụng năng lực số. 

Dạy học thể kí trong chương trình Ngữ văn THPT hiện nay trong môi trường công nghệ số là một trong những yêu cầu quan trọng để phát triển năng lực số cho học sinh. Trên thực tế rất nhiều giáo viên và học sinh đã không nắm bắt được những yêu cầu cơ bản, không hiểu rõ về năng lực số nên đã cản trở rất nhiều trong sự phát triển năng lực của người học. Kí ai đã đặt tên cho dòng sông của hoàng phủ ngọc tường và người lái đò sông đà của Nguyễn Tuân là 2 văn bản vừa có tính chất văn học vừa có tính chất báo chí. Do vậy việc khai thác công nghệ thông tin đòi hỏi người giáo viên phải tinh và khéo, luôn có tính khách quan để đảm bảo tính chuẩn để phát huy năng lực toàn diện của học sinh.  

Vì những lí do trên tôi đề xuất sáng kiến “Vận dụng năng lực số vào dạy học thể kí trong chương trình Ngữ văn nhằm phát triển năng lực học sinh tại trường THPT Cửa Lò’’ như một đóng góp nhỏ vào công cuộc đổi mới và nâng cao chất lượng chuyên môn ở đơn vị công tác.  

1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU, MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU 

• Đối tượng nghiên cứu  

 Vận dụng năng lực số trong dạy học Ngữ Văn nhằm phát triển năng lực cho người học. Thực hiện qua 2 văn bản Người lái đò sông đà của Nguyễn Tuân và Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường. 

• Mục đích nghiên cứu 

• Đối với học sinh: Biết vận dụng năng lực số vào việc khai thác tư liệu trên nền tảng công nghệ số  
• Đối với giáo viên: Vận dụng năng lực số để thực hiện kế hoạch bài dạy  một cách hiệu quả nhất.  

• PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 

       Để thực hiện đề tài này tôi sử dụng các phương pháp sau đây: 

1. Phương pháp phân tích tổng hợp 
2. Phương pháp điều tra khảo sát 
3. Phương pháp thực nghiệm 

• CẤU TRÚC ĐỀ TÀI 

         Đề tài được thực hiện theo cấu trúc gồm có ba phần: 

          + Phần đặt vấn đề: Thực hiện những nội dung mở đầu cho đề tài . 

          + Phần nội dung : Triển khai cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài; những  vấn đề đã thực nghiệm  

          + Phần kết luận: Thực hiện những khuyến nghị và đề xuất đối với nhà  trường, giáo viên và học sinh.