SKKN Sáng kiến kinh nghiện Biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Chính tả

1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
2. Lí do chọn sáng kiến.
3. a) Về mặt lý luận:

– Chính tả là một trong những phân môn Tiếng Việt ở Tiểu học, có tầm quan trọng đặc biệt. Phân môn chính tả dạy cho học sinh tri thức – kỹ năng viết đúng hợp với chuẩn và những quy tắc về cách viết chuyển từ lời nói sang dạng thức viết. Phân môn chính tả giúp học sinh phát triển năng lực sử dụng ngôn ngữ ở dạng thức viết vào hoạt động giao tiếp, ngoài ra chính tả còn dạy cách tổ chức, kết hợp các chữ đúng quy ước xã hội để làm thành chất liệu hoá ngôn ngữ. Môn chính tả cung cấp cho học sinh những quy tắc sử dụng hệ thống chữ viết, giúp cho trẻ nắm vững các quy tắc đó và hình thành kỹ năng viết và đọc, hiểu chữ Việt thông thạo Tiếng Việt.

– Rèn cho học sinh viết đẹp là luyện cho các em tính cẩn thận, kiên trì, sáng tạo, óc thẩm mỹ, tính kỷ luật. Phân môn chính tả còn góp phần vào hình thành nhân cách cho học sinh bởi vì: “Nét chữ – Nết người”

– Trong các phân môn của bộ môn Tiếng Việt, chính tả là một trong những phân môn có vai trò quan trọng, bởi đây là phân môn hình thành, rèn luyện và phát triển kỹ năng viết. Rèn chữ viết chính tả cung cấp cho học sinh biết quy tắc chính tả và thói quen viết chữ ghi âm Tiếng Việt đúng và chuẩn. Nắm vững chính tả học sinh mới có thể nói được, viết được, nói hay, viết hay,…góp phần giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt, thứ của cải vô cùng quý báu của dân tộc ta. Sự thống nhất chính tả thể hiện tính thống nhất của một ngôn ngữ. Chính tả có thống nhất thì việc giao tiếp bằng ngôn ngữ viết mới không bị trở ngại giữa các địa phương, cũng như giữa các thế hệ với nhau.

– Mục tiêu đầu tiên của giáo dục tiểu học là rèn luyện cho học sinh kỹ năng “đọc thông, viết thạo”. Giải quyết lỗi chính tả trong nhà trường là một trong những nhiệm vụ quan trọng góp phần hoàn thành mục tiêu giáo dục đề ra.

1. b) Về mặt thực tiễn:

– Hiện nay, nhất là học sinh Tiểu học (khối lớp 4), tình trạng viết chữ sấu, viết sai chính tả (sai âm đầu, vần, thanh,…) còn xảy ra khá phổ biến. Đối với việc việc rèn kỹ năng viết đẹp, viết đúng chính tả cho học sinh đòi hỏi ngày một cao hơn. Mặt khác việc học ngoại ngữ biết và thông thạo ngoại ngữ để phục vụ cho công cuộc đổi mới, mở cửa và hội nhập (là một trong những tiêu chuẩn không thể thiếu được trong quá trình đào tạo). Thì việc rèn, dạy cho học sinh phát âm chuẩn, viết chuẩn, viết đẹp Tiếng Việt lại càng cần thiết.

– Như vậy, viết đúng, viết chuẩn chính tả và viết rõ ràng, viết đẹp là một vấn đề mà mỗi giáo viên (đặc biệt là giáo viên Tiểu học) cần lưu tâm rèn luyện cho học sinh của mình trong mọi hoạt động dạy học (nói chung) và trong giờ chính tả (nói riêng), bởi những năm tháng ở bậc Tiểu học các em sẽ hình thành và dần ổn định về nét chữ và thói quen viết cẩn thận, viết đẹp. Muốn học sinh có kỹ năng thành thạo khi viết người giáo viên phải hiểu rõ tâm lý từng lứa tuổi và phải nắm rõ mục tiêu bậc Tiểu học.

– Đối với học sinh bậc tiểu học việc rèn để các em viết đúng, viết chuẩn là vấn đề vô cùng cần thiết. Đặc biệt là đối với học sinh lớp 4, lớp gần cuối của bậc tiểu học, số lượng môn học nhiều hơn vì lẽ đó các em chỉ tập trung vào viết đủ chữ nên việc sai lỗi chính tả khi viết và trình bày bài chưa khoa học là khá phổ biến. Ở trường tiểu học Vĩnh Hảo phần lớn học sinh là con em dân tộc Dao, dân tộc Tày và một số dân tộc ít người khác các em nói tiếng phổ thông còn chưa rõ và phát âm chưa đúng dẫn đến việc viết chữ cũng sai rất nhiều.

– Năm học ………, tôi được nhà trường phân công dạy lớp 4A ngay trong những tuần học đầu tiên, tôi nhận thấy các em rất ham học, mặc dù tiếp nhận thử nghiệm môn Tiếng Việt lớp 4 với những yêu cầu kiến thức khó hơn. Nhưng về chữ viết thì các em còn rất nhiều sai sót. Chính vì thấy được tầm quan trọng của phân môn chính tả nên tôi đã chọn vấn đề này để nghiên cứu.

2. Mục đích nghiên cứu:

Tôi viết Sáng kiến kinh nghiệm này nhằm:

– Giải quyết những khó khăn trong việc dạy chính tả, rèn cho học sinh ý thức, thói quen và hoàn thiện kĩ năng viết đúng chính tả, nhằm nâng cao chất lượng mônTiếng Việt.

– Nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, tích lũy thêm kinh nghiệm, giúp bản thân và các giáo viên trong khối dạy tốt phân môn Chính tả. Giúp cho các giáo viên trong tổ khối lớp 4 thấy rõ tầm quan trọng của phân môn Chính tả, kiên trì rèn luyện cho các em viết đúng chính tả ngay từ các lớp dưới.

– Đẩy mạnh phong trào thi đua viết đúng chính tả, rèn luyện chữ viết sạch đẹp trong học sinh khối lớp 4. Trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp về dạy chính tả cho học sinh Tiểu học.

3. Đối tượng nghiên cứu:

– Giúp học sinh chưa có ý thức viết đúng chính tả. Cụ thể là những tiếng, từ có sẵn trong SGK hoặc giáo viên đã ghi trên bảng và những từ thường xuyên sử dụng nhưng vẫn viết sai. Có những tiếng, những từ giáo viên đã sửa nhiều lần nhưng nhiều em vẫn viết sai.

– Học sinh đọc còn yếu, nhiều tiếng phải dừng lại đánh vần, tốc độ đọc chỉ đạt 50 đến 60 tiếng/phút. Vì thế các em không nhớ chữ ghi âm, tiếng và từ, dẫn đến việc thông hiểu nội dung còn hạn chế.

– Học sinh không nhớ các qui tắc chính tả đã học nên viết tùy tiện, nghĩ sao viết vậy, có em còn “sáng tạo” thêm các vần mới lạ như: unh, ing, âch,…

– Học sinh không nắm được nghĩa của từ, vốn từ ngữ tích lũy được còn rất hạn chế nên hay viết lẫn lộn các âm đầu, âm cuối, vần và thanh.

– Hiện nay, với sự phát triển nhanh về kinh tế, văn hóa và xã hội; việc nghe, nói, đọc xem của học sinh thì rất nhiều nhưng viết thì ngày càng giảm. Học sinh chịu sự tác động của kênh hình trong học tập nhiều hơn kênh chữ và việc lạm dụng các vở bài tập, các câu hỏi trắc nghiệm trong kiểm tra, trong thi cử làm cho học sinh rất ít có cơ hội được viết, được rèn chính tả.

4. Phạm vi nghiên cứu:

– Với khả năng và trình độ cho phép. Tôi xin chọn tập thể học sinh lớp 4A trường Tiểu học Vĩnh Hảo – Huyện Bắc Quang – Tỉnh Hà Giang, do tôi làm chủ nhiệm để nghiên cứu.

– Thời gian nghiên cứu của tôi bắt đầu từ tháng ……… đến tháng ………

– Qua nghiên cứu, tôi sẽ xác định rõ quan điểm khoa học trong các phương pháp nghiên cứu, để nhằm các em có ý thức tốt trong việc rèn kĩ năng viết đúng khoảng cách, đúng cỡ chữ, viết chữ đẹp, đúng mẫu hiện hành và luôn viết đúng chính tả, từ đó giúp các em đạt kết quả cao trong năm học.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu:

– Tiếp tục củng cố và hoàn thiện tri thức cơ bản về hệ thống chữ viết về hệ thống ngữ âm Tiếng Việt. Cung cấp kiến thức cơ bản về hệ thống quy tắc chuẩn, thống nhất chính tả Tiếng Việt. Rèn luyện thuần thục kỹ năng viết, đọc hiểu chữ viết Tiếng Việt. Trang bị cho học sinh một công cụ quan trọng để học tập và giao tiếp (ghi chép, viết đọc, hiểu bài đọc…).

– Phát triển ngôn ngữ và tư duy khoa học cho học sinh. Chính tả quan hệ với tập viết, tập đọc với luyện từ và câu,…là những phân môn của môn Tiếng Việt góp phần bồi dưỡng những tình cảm tốt đẹp của con người thông qua sử dụng ngôn ngữ (bằng tính khoa học, tính chính xác, tính thẩm mỹ…)

– Tìm và đưa ra một số biện pháp giảng dạy phân môn chính tả lớp 4 góp phần trang bị cho những cơ sở lí luận, vào việc hoàn thiện nội dung và phương pháp dạy chính tả ở bậc tiểu học nói chung, dạy chính tả lớp 4 nói riêng:

+ Tìm hiểu nguyên nhân mắc lỗi để xác định nội dung dạy học chính tả.

+ Phân tích thực trạng lỗi chính tả về âm, vần, dấu thanh.

+ Bổ sung nguyên tắc chính tả cho học sinh.

+ Xây dựng bài tập khắc phục lỗi chính tả cho học sinh.

– Giáo viên phải gương mẫu về chữ viết và phát huy tính tích cực của học sinh khi chấm, chữa bài viết cũng như bài tập chính tả.

6. Phương pháp nghiên cứu:

– Phương pháp khảo sát chất lượng chữ viết của học sinh.

– Phương pháp thống kê, phân tích.

– Phương pháp thực nghiệm.

– Phương pháp đối chiếu và so sánh kết quả sau khi vận dụng các biện pháp trên.

1. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

Chương 1: Cơ sở lý luận của sáng kiến

– Như chúng ta đã biết, công cụ giao tiếp của con người chính là chữ viết. Con người muốn trao đổi mọi thông tin cũng phải nhờ chữ viết. Tất cả những tri thức về khoa học, kỹ thuật, văn hoá được lưu giữ từ thế hệ này sang thế hệ khác cũng chính là do chữ viết. Chữ viết giúp ta hiểu được suy nghĩ tình cảm, thái độ của mọi người xung quanh hiểu biết về cả thế giới với tất cả các hoạt động trên, các lĩnh vực kinh tế khoa học…

– Tiếng Việt là ngôn ngữ chung thống nhất trên toàn đất nước Việt Nam, nhưng mỗi vùng đều có sự khác biệt nhiều cách phát âm của từng địa phương khác nhau. Những cách phát âm đó làm cho Tiếng Việt thêm giàu đẹp, phong phú. Cho nên khi đối thoại người ở các vùng miền trên đất nước ta đều nghe và hiểu được. Nhưng mặt khác của sự khác biệt về phát âm giữa các địa phương lại dẫn đến tình trạng viết sai chính tả do phát âm. Trong cuộc sống của con người, cụ thể là người Việt Nam không chỉ giao tiếp bằng ngôn ngữ nói mà còn giao tiếp bằng ngôn ngữ viết. Như trong lĩnh vực học tập nghiên cứu tài liệu