SKKN Thiết kế Poster, banner, logo, thiệp chúc mừng trong dạy học STEM với chủ đề 4: Ứng dụng Tin học – Tin học 10- SGK KNTT định hướng ICT

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 

1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 

STEM là mô hình giáo dục được ưa chuộng và phổ biến trong những năm gần đây. Chương trình giáo dục STEM được phổ cập ở tất cả các bậc học, từ mầm non đến trung học phổ thông, nó có vai trò quan trọng cho sự phát triển của thế hệ trẻ. Hơn nữa, với bậc học phổ thông, giáo dục STEM đem lại hiệu quả tích cực cho HS phổ thông trên hành trình khám phá, phát triển năng lực của bản thân và ảnh hưởng tới việc lựa chọn nghề nghiệp, hướng đi trong tương lai của mỗi người.  

Tin học là bộ môn gắn liền với nhiều hoạt động nghiên cứu, khoa học, công nghệ. Với tư cách là công nghệ nền tảng, hội tụ đủ 4 yếu tố STEM, môn Tin học có vai trò trung tâm kết nối các môn học khác, đẩy mạnh giáo dục STEM. Do đó, ứng dụng STEM trong Tin học được rất nhiều nhà trường đề cao. Tuy nhiên, nhìn chung thực trạng dạy học STEM hiện nay đối với các trường trên địa bàn Thị xã Thái Hòa nói riêng và tỉnh Nghệ An nói chung vẫn chưa được triển khai rộng rãi và còn đang gặp khá nhiều khó khăn. Từ khảo sát thực tế các trường THPT trên địa bàn cho thấy mặc dù từ năm học 2022- 2023 bắt buộc mỗi môn học phải có một chủ đề dạy học STEM, tuy nhiên đại đa số GV Tin học vẫn còn khá lúng túng; nhiều GV vẫn đang còn rất mơ hồ về phương pháp giáo dục này, kiến thức về STEM còn rất hạn chế; một số ít GV đã áp dụng nhưng chưa mang lại hiệu quả dạy học cao. Chúng tôi nhận thấy một trong những nguyên nhân chính của khó khăn trên là do nguồn tài liệu, học liệu về giáo dục STEM cho môn Tin học còn ít, các lớp tập huấn và bồi dưỡng GV về giáo dục STEM cho bộ môn Tin học chưa được triển khai nhiều. GV chưa được trang bị đầy đủ kiến thức để có thể vận dụng hiệu quả phương pháp giáo dục này. Năm học 2022-2023, thực hiện Công văn số Số: 1776 /SGD&ĐT- GDTrHV/v hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học giáo dục trung học, trong đó yêu cầu đẩy mạnh giáo dục STEM đối với các lớp học chương trình giáo dục phổ thông 2018. Nhằm góp phần đẩy mạnh phong trào đưa dạy học STEM vào chương trình giáo dục chính khóa. Nhóm tác giả chúng tôi nghiên cứu và nhận thấy rằng Chủ đề 4: Ứng dụng Tin học- Chương trình Tin học lớp 10 là một trong các chủ đề theo định hướng ICT, nội dung kiến thức cốt lõi của chủ đề là: Tìm hiểu các kiến thức cơ bản về đồ họa với các yêu cầu như: Tạo được SP số đơn giản, hữu ích và thực tế như thiết kế logo, tạo banner, toppic quảng cáo, băng rôn, áp phích, poster và thiệp chúc mừng. Với yêu cầu kiến thức, kỹ năng cũng như phẩm chất, năng lực cần hình thành cho HS ở chủ đề này rất phù hợp với phương pháp giáo dục STEM. Đồng thời, với mục đích nhằm giáo dục truyền thống tôn sư trọng đạo, tuyên truyền, quảng bá cho sự kiện trọng đại hướng tới đại lễ: “Kỷ niệm 60 năm thành lập trường THPT Thái Hòa và 40 năm ngày NGVN 20/11”, chúng tôi thống nhất nghiên cứu và xây dựng đề tài: 

“Thiết kế Poster, banner, logo, thiệp chúc mừng trong dạy học STEM với chủ đề 4: Ứng dụng Tin học – Tin học 10- SGK KNTT định hướng ICT”, với SP là các Poster, banner, logo tuyên truyền về đại lễ Kỷ niệm 60 năm thành lập trường THPT Thái 

Hòa và thiệp chúc mừng các thầy cô giáo nhân Kỷ niệm 40 năm ngày NGVN 20/11. 

1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU 

Đề xuất giải pháp hiệu quả để đẩy mạnh giáo dục STEM đối với bộ môn Tin học, nâng cao chất lượng dạy học các môn học thuộc lĩnh vực STEM trong chương trình giáo dục phổ thông 2018. Thúc đẩy giáo dục hướng nghiệp, định hướng nghề nghiệp nói chung ở các trường THPT trên địa bàn. 

1.3. ĐỐI TƯỢNG, NHIỆM VỤ VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 

1.3.1. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu  – Nghiên cứu cơ sở lý luận về giáo dục STEM và phân tích thực trạng dạy học STEM ở các trường THPT và từ đó đề xuất giải pháp phù hợp để giải quyết vấn đề; 

• Nghiên cứu kiến thức nền và thực hành về đồ họa: tập trung vào bài 12, 13, 14, 15 sách giáo khoa lớp 10- bộ sách KNTT với cuộc sống theo định hướng ICT. 
• Nghiên cứu phần mềm đồ họa vectơ: Inkscape. Thực hành, hoạt động trải nghiệm thiết kế Poster, banner, logo, thiệp chúc mừng. 
• Nghiên cứu trên đối tượng HS lớp 10C, 10D, 10E trường THPT Thái Hoà. 

1.3.2. Phạm vi nghiên cứu: 

 Chủ đề 4 – Ứng dụng Tin học- Tin học 10 – sách giáo khoa bộ KNTT với cuộc sống của nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. 

1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 

Phương pháp nghiên cứu tài liệu, khảo sát, phân tích, tổng hợp và thực nghiệm. 

1.5. ĐIỂM MỚI CỦA ĐỀ TÀI 

 Đây là năm đầu tiên các trường THPT trong cả nước áp dụng chương trình GDPT 2018 cho khối lớp 10-THPT, chính vì vậy nội dung đề tài mà chúng tôi nghiên cứu hoàn toàn mới, chưa có đề tài nào đã thực hiện trước đây về nội dung này. 

1.6. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI 

• Đề tài đã xây dựng hệ thống lý thuyết khá đầy đủ về giáo dục STEM với hình thức triển khai dạng bài dạy STEM; 
• Đề tài xây dựng hoàn thiện chủ đề STEM: Ứng dụng Tin học – SGK Tin học 10- Bộ KNTT với cuộc sống theo định hướng ICT, thời lượng 8 tiết, đúng theo quy trình của một bài dạy STEM. Sẽ là nguồn học liệu cho các đồng nghiệp có thể tham khảo khi xây dựng các chủ đề bài dạy STEM trong dạy học bộ môn Tin học. 
• Đề tài đã nghiên cứu và được triển khai dạy thử nghiệm cho các lớp khối 10 theo định hướng ICT trong học kỳ 1 năm học 2022 – 2023 tại trường THPT Thái Hòa và đã mang lại hiệu quả cao trong dạy học. Góp phần thúc đẩy giáo dục hướng nghiệp nói chung và định hướng nghề nghiệp cho HS trong lĩnh vực STEM nói riêng. 

PHẦN II. NỘI DUNG  

2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN 

2.1.1. Một số vấn đề cơ bản về giáo dục STEM 

2.1.1.1. Khái niệm STEM 

 STEM là thuật ngữ viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technolory (Công nghệ), Engineering (Kỹ Thuật) và Mathematics (Toán học), thường được sử dụng khi bàn đến các chính sách phát triển về Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học của mỗi quốc gia. 

 Giáo dục STEM là một phương thức giáo dục nhằm trang bị cho HS những kiến thức khoa học gắn liền với ứng dụng của chúng trong thực tiễn, qua đó phát triển cho HS năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề cùng với những năng lực khác tương ứng, đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển kinh tế-xã hội. 

 Theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, giáo dục STEM là mô hình giáo dục dựa trên cách tiếp cận liên môn, giúp HS áp dụng các kiến thức khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học vào giải quyết một số vấn đề thực tiễn trong bối cảnh cụ thể. Khi chủ đề tích hợp liên môn không chỉ liên quan tới khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, mà còn quan tâm lồng ghép nghệ thuật và nhân văn(Art), thì sẽ có giáo dục STEAM. 

2.1.1.2. Mục tiêu, vai trò của giáo dục STEM 

 Giáo dục STEM trong trường phổ thông hướng tới mục tiêu thúc đẩy giáo dục các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học trên tất cả các phương diện về chương trình, đội ngũ GV, cơ sở vật chất và chính sách; nâng cao nhận thức của nhà trường, xã hội về vai trò, ý nghĩa của các môn thuộc lĩnh vự