SKKN Tổ chức một số hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp nhằm nâng cao phẩm chất và năng lực cho HS lớp 10 – CÁNH DIỀU

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lí do chọn đề tài 

Trong chương trình giáo dục phổ thông 2018, hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là hoạt động giáo dục bắt buộc được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12 nhằm góp phần hình thành, phát triển các phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và các năng lực đặc thù cho HS. Ở cấp THPT, hoạt động này giúp HS phát triển thêm các phẩm chất, năng lực đã được hình thành ở cấp tiểu học và cấp trung học cơ sở, đặc biệt giúp HS có khả năng thích ứng với các điều kiện sống, học tập và làm việc khác nhau; thích ứng với những thay đổi của xã hội hiện đại; có khả năng tổ chức cuộc sống, công việc và quản lí bản thân; có khả năng phát triển hứng thú nghề nghiệp và ra quyết định lựa chọn được nghề nghiệp tương lai; xây dựng được kế hoạch rèn luyện đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp và trở thành người công dân có ích. 

Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong Chương trình giáo dục 2018 cấp THPT được quy định trong một năm học là 105 tiết, bao gồm nhiều chủ đề. Mỗi chủ đề được tổ chức theo hình thức sinh hoạt dưới cờ, hoạt động giáo dục theo chủ đề và sinh hoạt lớp. Trong đó, GV chủ nhiệm có vai trò phối hợp với Đoàn trường thực hiện sinh hoạt dưới cờ và trực tiếp giáo dục hai nội dung chính là hoạt động chủ đề và sinh hoạt lớp.   

Nhằm để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, hình thành và phát triển các năng lực, phẩm chất cho HS, gắn với tổ chức hoạt động trải nghiệm trong 

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 quy định tại Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ GD&ĐT, hiện nay, các tiết trải nghiệm hướng nghiệp đã được phân cụ thể theo thời khóa biểu ở các trường THPT.  

Chương trình hoạt động trải nghiệm ở trường THPT Đặng Thai Mai lựa chọn bộ sách Cánh diều của Nhà xuất bản Đại học Huế để giáo dục cho HS. Trong bộ sách này có nhiều chủ đề hướng HS đến những phẩm chất và năng lực cần thiết của một thanh niên tiên tiến trong tương lai. 

Tuy nhiên, năm học 2022-2023 là năm đầu tiên đưa hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp vào chương trình giáo dục bắt buộc cho HS khối 10 nên khá nhiều trường THPT, nhiều GV chủ nhiệm còn lúng túng và gặp một số khó khăn, vướng mắc ở khâu xây dựng kế hoạch, phân công người thực hiện, tổ chức triển khai thực hiện.  

Với mong muốn tổ chức đa dạng các hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp trong giáo dục theo chủ đề, góp phần thực hiện hiệu quả hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp theo đúng mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018, bằng thực tiễn thực hiện các hoạt động trải nghiệm tại lớp 10C1 trường THPT Đặng Thai Mai, tôi mạnh dạn đưa ra sáng kiến: “Tổ chức một số hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp nhằm nâng cao phẩm chất và năng lực cho HS lớp 10” để các đồng nghiệp cùng  tham khảo và chia sẻ. 

2. Mục đích nghiên cứu 

Lựa chọn vấn đề này để nghiên cứu nhằm tới các mục đích như sau: 

Thứ nhất để phát triển một số phẩm chất và năng lực cần thiết cho HS khối 10 thông qua hoạt động trải nghiệm theo chủ đề 

Thứ hai mong muốn đổi mới nội dung và đa dạng hóa hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm nhằm nâng cao các phẩm chất và năng lực cho HS. 

Thứ ba góp phần thực hiện có hiệu quả:nội dung Hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp theo mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018. 

3. Đối tượng nghiên cứu 

Đề tài tập trung nghiên cứu các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm theo một số chủ đề nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho HS khối 10. 

4. Giả thuyết khoa học 

Nếu các giải pháp này được thực hiện đồng bộ ở tất cả các lớp học ở khối 10 thì hiệu quả giáo dục sẽ được lan tỏa, các phẩm chất và năng lực của học sinh sẽ được nâng cao. 

 5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu 

5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu 

Để thực hiện tốt các mục đích nghiên cứu, đề tài phải đi vào giải quyết các nhiệm vụ cơ bản sau: 

• Đề tài nghiên cứu các cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn của vấn đề 
• Đề tài đóng góp một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả các hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp 
• Thực hiện một số thực nghiệm để khẳng định tính hiệu quả mà đề tài thực hiện.  

5.2. Phạm vi nghiên cứu 

Trong đề tài, tôi tập trung nghiên cứu và thực nghiệm các giải pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm một số chủ đề trong bộ sách Cánh diều của Nhà xuất bản Đại học Huế cho HS lớp 10C1 tại trường THPT Đặng Thai Mai năm học 2022 – 2023. 

6. Phương pháp nghiên cứu 

• Phương pháp phân tích, tổng hợp 
• Phương pháp so sánh đối chiếu 
• Phương pháp khảo sát, thống kê 
• Phương pháp thực nghiệm 

7. Những luận điểm cần bảo vệ 

• Nghiên cứu  cơ sở lí luận về hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 

• Phân tích thực trạng hoạt động trải nghiệm ở trường THPT Đặng Thai Mai 

• Tổ chức một số hình thức trải nghiệm cho HS lớp 10C1 

• Giáo dục, nâng cao phẩm chất và năng lực cho học sinh   

8. Tính mới của đề tài 

• Đề tài đóng góp một số vấn đề lí luận về hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp theo chương trình giáo dục mới 2018 – một trong những vấn đề mới mẻ hiện nay. 
• Đề tài đề xuất một số hình thức trải nghiệm  nhằm giáo dục và  nâng cao các phẩm chất và năng lực cho HS lớp 10.