SKKN Vận dụng phương pháp dạy – học theo dự án vào môn tin học 10, chủ đề 4, bài 15 “ Hoàn thiện hình ảnh đồ họa

A.ĐẶT VẤN ĐỀ:

I.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: 

   Trong bối cảnh của cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tác động mạnh mẽ đến nhiều nền kinh tế trên thế giới. Việt Nam cũng đã chủ động tham gia, đổi mới sáng tạo trong tất cả các ngành, lĩnh vực và thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, để làm được việc đó thì Việt Nam phải giải được bài toán về “Nhân lực”, đặc biệt là nhân lực về Công nghệ thông tin . Tiền đề cho bài toán “nhân lực” trước hết là vai trò của các nhà Giáo dục. Bất kỳ thời đại nào giáo dục cũng có vai trò nhất định, ảnh hưởng đến sự phát triển của xã hội, đặc biệt trong thời đại ngày nay, giáo dục là nền tảng,là quốc sách đi đầu của mọi lĩnh vực. Đặc biệt môn tin học trong giáo dục có vai trò và ảnh hưởng tất cả các môn học trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay. 

             Là giáo viên giảng dạy môn tin học, một môn học tương đối mới so với các môn học truyền thống, tôi luôn có suy nghĩ, trăn trở làm thế nào để tìm ra giải pháp, phương pháp dạy học để nhằm thu hút được học sinh tham gia, có niềm say mê ham học như các môn học truyền thống đối với học sinh vùng rẻo cao chúng tôi là điều không dễ chút nào. Trong tôi luôn muốn tìm  cách làm thế nào để thổi hồn vào môn học, tạo động cơ cho các em yêu thích môn học một cách say mê, tự nguyện bởi vì trong xã hội hiện đại ngày nay, tin học có ảnh hưởng rất lớn, góp phần nâng cao về nhận thức, văn hóa, xã hội… từ đó nâng cao được kinh tế đời sống của mọi người. Tin học đã ảnh hưởng hầu hết tất cả mọi lĩnh vực: sản xuất, chế biến, thương mại, … 

        Trong lĩnh vực giáo dục, tin học có vai trò rất lớn, nó giúp các em thay đổi về cách nhìn nhận về cuộc sống thông qua các kênh mạng xã hội, giúp các em nâng tầm hiểu biết về thế giới xung quanh . 

       Trong chương trình giáo dục phổ thông 2018 có rất nhiều phương pháp mới được đưa ra và áp dụng vào dạy học hiện nay như:  

• Dạy học dựa trên dự án. 
• Dạy học giải quyết vấn đề. 
• Dạy học thực hành. 
• Dạy học thông qua trò chơi. 
• Kỹ thuật khăn trải bàn. 
• Kỹ thuật sơ đồ tư duy. 
• Kỹ thuật KWL và KWLH. 

         Môn tin học nói riêng và các môn học khác nói chung có nhiều phương pháp, kỹ thuật dạy học theo hướng tích cực, mỗi phương pháp lại có những ưu nhược điểm khác nhau. Trên phương diện đặc trưng môn học, quá trình nghiên cứu đổi mới phương pháp dạy học và qua quan sát, cập nhật về sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước cũng như thế giới,làm thế nào để tìm ra một phương pháp dạy học thích hợp với học sinh chúng tôi là vấn đề không đơn giản, qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu tôi nhận thấy Phương pháp dạy học dựa trên dự án hay còn gọi hơn là Phương pháp học theo dự án (PPHTDA) có nhiều ưu điểm phù hợp với việc dạy học theo hướng phát triển toàn diện năng lực học sinh. PPHTDA là một phương pháp dạy học tích cực, tạo điều kiện cho học sinh chủ động và tự lực trong mọi hoạt động để chiếm lĩnh tri thức bài học. Khi học theo dự án, học sinh có cơ hội hình thành và phát triển các kĩ năng học tập và xã hội cần thiết. Vận dụng phương pháp dạy học dự án vào dạy học là một hướng đi đúng trong dạy học. 

        Tin học là môn học lí thuyết gắn bó chặt chẽ với thực nghiệm thực hành nên việc sử dụng PPHTDA trong dạy học Tin học là hợp lí và cần thiết. Áp dụng phương pháp này giúp học sinh sử dụng thành thạo sử dụng các thiết bị điện tử, máy tính để giải quyết một số dự án phù hợp với bài học. Từ đó không chỉ giúp học sinh thành thạo và yêu thích tin học mà còn rèn cho học sinh cách tư duy, kĩ năng hoạt động cá nhân, kĩ năng phối hợp hoạt động với các cá nhân khác, và kĩ năng giải quyết những vấn đề, những khó khăn hoặc thách thức lớn trong cuộc sống. Nhất là khi thành thạo tin học ứng dụng đã trở thành một trong những tiêu chuẩn kĩ năng tối thiểu của Người lao động thời kì mới bên cạnh những kĩ năng cần thiết khác như giao tiếp, hợp tác, tự chủ và trách nhiệm,… 

          Vì vậy, ứng dụng hiệu quả phương pháp này vào trong dạy học tin học sẽ mang lại kết quả cao trong việc tạo hứng thú học tập cho học sinh, tạo sự yêu thích môn học ở các em cũng như góp phần hình thành các kĩ năng giải quyết vấn đề linh hoạt, chủ động, tìm tòi và sáng tạo cho học sinh. Từ đó tạo tiền đề hỗ trợ cho các môn học khác trong Nhà trường phổ thông. 

            Mặc dù phương pháp dạy học theo dự án không còn mới , đã được áp dụng trên nhiều địa phương trên cả nước nhưng việc áp dụng phương pháp dạy học dự án vào môn tin học ở  trường THPT Mường Quạ chưa được áp dụng triệt để và còn nhiều hạn chế. Để góp phần phát triển PPHTDA ở trường, năm học 2022 -2023 tôi đã tiến hành triển khai vận dụng phương pháp PPHTDA trong chương trình Tin học lớp 10, chủ đề 4 “tin học ứng dụng”  nhằm đánh giá tính hiệu quả của phương pháp dạy học này và vận dụng PPHTDA một cách có hiệu quả trên đối tượng học sinh toàn trường. Qua đây tôi mạnh dạn đề xuất đề tài “Vận dụng phương pháp dạy – học theo dự án vào môn tin học 10, chủ đề 

4, bài 15 “ Hoàn thiện hình ảnh đồ họa”. Sau khi đề tài được triển khai có thể áp dụng với các môn học khác trên phạm vi toàn trường. 

1. PHƯƠNG PHẤP NGHIÊN CỨU: 

• Mục đích nghiên cứu: Xây dựng giải pháp áp dụng hiệu quả Phương pháp học theo dự án vào môn Tin học 10. 

1. 1. • Nghiên cứu cách hoạt động của phần mềm Inkscape., thực hành thành thạo các thao tác trong phần mềm. 
      • Góp phần đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh.  
      • Áp dụng kiến thức CNTT vào thực tế phục vụ việc học tập, quảng bá hình ảnh nhà trường, địa phương qua các tờ rơi, tấm thiệp mà các em tự tạo ra. 

• Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: 

         –Cơ sở lý luận của Phương pháp Học theo dự án 

         -Các kiến thức liên môn: lịch sử, địa lý, văn học, ngoại ngữ…,          – Phần mềm thiết kế đồ họa Inkscape. 

         -Các ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy và học của bài học: Hoàn thiện hình ảnh đồ họa. 

• Học sinh vận dụng kiến thức đã học về phần mềm Inkscape. để hoàn thành bài tập: thiết kế tờ rơi hội chợ sách, hội chợ Mường Quạ, du lịch sinh thái Pha Lài… 
• Từ phần mềm thiết kế đồ họa Inkspace các em có thể tìm hiểu phát triển để thiết kế các sản phẩm khác qua các phần mềm khác nữa. 

• Phương pháp nghiên cứu:  

Để nghiên cứu và thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng một số nhóm phương pháp  nghiên cứu sau:  

• Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thường xuyên sưu tầm tra cứu sách báo tài  liệu có liên quan đến nội dung đề tài, qua đó phân tích tổng hợp hệ thống hóa theo  mục đích nghiên cứu.  
• Phương pháp quan sát: Thực hiện quan sát quá trình giảng dạy của đồng  nghiệp, các video liên quan tới nội dung đề tài trên Internet… Quan sát học sinh  trong quá trình học tập trong lớp, ngoài giờ học tập, đặc biệt là theo dõi trong những  giờ thảo luận của học sinh nhằm đánh giá thực trạng, tìm hiểu nguyên nhân, giải  pháp nhằm nâng cao hiệu quả của việc dạy học tích cực, định hướng và phát triển  năng lực cho học sinh.  
• Phương pháp điều tra phỏng vấn: Tiến hành thiết lập một số câu hỏi dạng trắc  nghiệm và tự luận cho một số nhóm học sinh và điều tra qua phiếu liên quan đến  việc phân tích đánh giá việc học của học sinh, hay thông qua phỏng vấn trực tiếp  qua đó nắm bắt được thực trạng.  
• Phương pháp nghiên cứu sản phẩm: Thông qua các sản phẩm làm ra của học  sinh như các sản phẩm, kết quả thực hành, bài tập tự học, làm việc theo nhóm, theo  chủ đề, bài kiểm tra của học sinh hoặc bài làm cá nhân nhằm để phân tích, đánh giá  sản phẩm và nhận định đưa kết luận đúng khi dạy học.   
• Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Qua các hoạt động, Giáo viên ghi chép  qua đó đúc rút kinh nghiệm về những kết quả đã đạt được và chưa đạt được từ đó  rút ra bài học kinh nghiệm, hướng khắc phục để đạt được kết quả tốt hơn.  

• Nhiệm vụ nghiên cứu: 

1. • Giúp học sinh tạo hứng thú học tập tốt môn Tin học ở trường THPT.  
   • Giúp các em hiểu rõ hơn về đạc điểm, sinh thái nơi mình sinh sống, từ đó có ý thức bảo vệ, xây dựng  và khơi dậy lòng yêu quê hương đất nước. 
   • Rèn luyện kĩ năng lập sử dụng mạng internet, kỹ năng thiết kế đồ họa…