SKKN Sử dụng một số kỹ thuật dạy học tích cực để phát triển năng lực điều chỉnh hành vi thông qua dạy chủ đề 7 “pháp luật nước CHXHCN Việt Nam” môn GD KT & PL 10 – KNTT

PHẦN I. MỞ ĐẦU 

1. Lí do chọn đề tài 

   Trong xu thế hội nhập và phát triển hiện nay, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua GD-ĐT là giải pháp bền vững để phát triển đất nước. Trước bối cảnh đó, Quốc hội đã ban hành Quyết định số 88/2014/QH13 về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông góp phần đổi mới căn bản toàn diện GD-ĐT. Nét mới của chương trình giáo dục phổ thông là không chỉ dừng lại ở hình thành tri thức, kĩ năng, kĩ xảo mà hướng tới phát triển phẩm chất và năng lực cần thiết cho học sinh.  

Ở cấpTHPT môn Giáo dục kinh tế và pháp luật là môn học được lựa chọn theo nguyện vọng và định hướng nghề nghiệp của HS. Nội dung chủ yếu là học vấn phổ thông, cơ bản về kinh tế, pháp luật mang tính ứng dụng, thiết thực đối với đời sống và định hướng nghề nghiệp sau THPT của HS; gắn kết với nội dung giáo dục đạo đức và giá trị sống, kĩ năng sống, giúp các em có nhận thức đúng và thực hiện quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm công dân trong các quan hệ kinh tế và pháp luật. Muc tiêu ṃ à môn GD KT & PL 10 hướng tới là:  

• Có được tình cảm, nhận thức, niềm tin và bản lĩnh phù hợp với chuẩn mực đạo đức và quy định của pháp luật dựa trên những kiến thức cơ bản, cốt lõi, thiết thực đối với đời sống và định hướng nghề nghiệp sau THPT về kinh tế và pháp luật. 
• Có được năng lực thực hiện các quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm công dân chủ yếu từ góc độ kinh tế, pháp luật; có kĩ năng sống và bản lĩnh để học tập, làm việc và sẵn sàng thực hiện trách nhiệm công dân trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam và hội nhập quốc tế. 

Từ viêc ḥ ướng đến các muc tiêu trên, môn ḥ oc hự ớng đến hinh th̀ ành các năng lưc ̣ chuyên môn như: Phát triển bản thân, điều chỉnh hành vi và tham gia phát triển kinh tế – xã hội phù hợp với lứa tuổi. Trên cơ sở các năng lực đó, cùng với các năng lực hình thành, phát triển thông qua môn học khác học sinh sẽ được giáo dục các năng lực chung cần thiết để chuẩn bị hòa nhập chung với cuộc sống của cộng đồng xã hội. Đó là các năng lực như là: tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo. Để thực hiện đổi mới giáo dục và hướng tới thự chiện chương trình môn GD KT & PL 10 mới, cho nên dạy học phải chú trọng hình thành năng lực cho học sinh, trong đó có năng lực điều chỉnh hành vi. 

 Trong dạy học GD KT & PL 10, việc hình thành, phát triển cho học sinh năng lực điều chỉnh hành vi là một trong những mục tiêu quan trọng nhất, vì đây là năng lực cốt lõi, cần thiết đối với học sinh ở lứa tuổi hình thành nhân cách. Trong cuộc sống hằng ngày, các em bắt đầu tiếp xúc với các mơi squan hệ xã hội rộng hơn, phức tạp hơn hẳn so với khi là học sinh THCS, đặc biệt là các quan hệ tình bạn, tình yêu. Yêu cầu của những người xung quanh đối với ứng xử của các em cũng cao hơn so với trước đây. Nhận thức, ứng xủa của các em ở lứa tuổi THPT không đơn giản là cảm xúc, thói quen, mà luôn gắn liền với ý thức, sự hiểu biết về pháp luật và giá trị sống. sự hình thành, phát triển cho học sinh ở lứa tuổi này năng lwujc điều chỉnh hành vi trở thành yêu cầu rất cần thiết, giúp các em phát triển bản thân, thiết lập và duy trì các mối qun hệ hài hòa với những người xung quanh và với xã hội, thích ứng với những thay đổi của cuộc sống. Điều rất thú vị là đối với yêu cầu đó, dạy học môn học này phải chuyển từ định hướng nội dung sang phát triển năng lực. 

Thực tế nội dung GD KT & PL 10 là mới nhưng một số nội dung của nó là của chương trình cũ ở GDCD 12 hiện nay. Cho nên, những kinh nghiệm về về PPDH, KTDH chúng tôi đã từng sử dụng rất nhiều năm. Vì thế, việc áp dụng các KTDHTC hay việc chú trọng dạy học phát triển năng lực trong đó có năng lực điều chỉnh hành vi  một phần nào đó sẽ không còn bỡ ngỡ trong giảng dạy. Tuy nhiên, khi sử dụng các KTDHTC để phát triển các năng lực thì còn nhiều GV chưa có kinh nghiệm, hoặc chưa nhuần nhuyễn kể cả chương trình GDCD 12 hiện hành và chương trình GD KT & PL 10 mới hiện nay nên hiệu quả dạy học chưa cao. Mặt khác, trong quá trinh d̀ ay ḥ oc, nḥ ất là khi giảng day ̣ môn GD 

KT & PL 10 năm đầu tiên giáo viên chưa có đươc nhị ều kinh nghiêm ṿ ới những đơn vi ̣  kiến thức mới của môn hoc. Ṿ i ̀ thế viêc ṣ ử dung c̣ ác ky ̃ thuât ḍ ay ḥ oc c̣ òn nhiều han cḥ ế.  

Mặc dù Bộ GDĐT đã tích cực chỉ đạo đổi mới phương pháp kỹ thuật dạy học chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nhưng việc đổi mới phương pháp kỹ thuật dạy học còn gặp nhiều khó khăn. 

Để góp phần chủ trương đổi mới giáo dục của Đảng, hướng đến thực hiện hoàn thiện Chương trình Giáo dục phổ thông mới, nâng cao hiệu quả dạy học môn GD KT & PL 10, chúng tôi manh ḍ an cḥ on đ̣ ề tài: Sử dụng một số kỹ thuật dạy học tích cực để phát triển năng lực điều chỉnh hành vi thông qua dạy chủ đề 7 “pháp luật nước CHXHCN Việt Nam”  môn GD KT & PL 10 để làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm năm học 2022 – 2023. 

• Đối tượng, phạm vi nghiên cứu  

• Đối tượng nghiên cứu: Đề tài được tiến hành thực nghiệm và khảo sát trên các đối tượng là học sinh các khối 10 tại trường chúng tôi đang công tác. Để những biện pháp trong đề tài có thể ứng dụng phổ biến cho các trường THPT, tác giả chủ yếu tiến hành thực nghiệm và khảo sát ở các lớp học ban KHXH.  
• Phạm vi nghiên cứu:  Đề tài tiến hành các biện pháp dạy học theo hướng phát huy năng lực cho học sinh trong chương trình GD KT & PL lớp 10 ban KHXH. 

• Phương pháp nghiên cứu 

• Phương pháp nghiên cứu lý luận: Chúng tôi tiến hành tiếp cận các nguồn tài liệu về đổi mới phương pháp dạy học tích cực, tài liệu về phương pháp dạy học nhằm phát triển năng lực, tìm hiểu về các ky ̃ thuât ̣ day ḥ oc hị ên đ̣ ai, ̣ ngoài ra chúng tôi còn dựa trên các công văn về chủ trương đường lối của Đảng và nhà nước về đổi mới giáo dục dạy học ở trường THPT. 
• Chúng tôi còn tiến hành phương pháp thực nghiệm, khảo sát, điều tra giáo viên và học sinh về các ky ̃ thuâṭ dạy học mới. 

• Tính mới của đề tài. 

• Lâu nay nhiều tác giả đã nói về PPDH mới nhưng chưa có hoặc rất ít có tác giả nào viết về KTDHTC một cách đầy đủ và có hệ thống kể cả trong môn GDCD hiện hành và môn GD KT & PL 10 hiện nay. 
• Các KTDHTC này được áp dụng lần đầu vào chương trình GDPT 2018 đối với môn GD KT & PL 10. 

• Tính khả thi của đề tài. 

  Đề tài Sử dụng một số kỹ thuật dạy học tích cực để phát triển năng lực điều chỉnh hành vi thông qua dạy chủ đề 7 “pháp luật nước CHXHCN Việt Nam”  môn GD KT & 

PL 10 Là những kinh nghiệm dạy học của bản thân chúng tôi được đúc rút trong thực tiễn dạy học nên có thể áp dụng rộng rãi đối với các trường trung học phổ thông. Có thể xem như là một tài liệu tham khảo trong quá trình dạy học của mỗi giáo viên.