SKKN Ứng dụng phần mềm graph để thiết kế và xây dựng phương pháp giải nhanh các bài tập nâng cao về đồ thị chương “dao động cơ ” – vật lí 12 thpt

PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
“Dao động” là một chương khá quan trọng trong chương trình thi tốt nghiệp THPT. Một lượng lớn các câu hỏi trắc nghiệm ở mỗi đề đều tập trung ở phần này. Hơn nữa các phương pháp giải bài tập ở chương dao động có thể sử dụng tương tự cho các chương sau đó như chương“sóng cơ và sóng âm” , “dòng điện xoay chiều”, “dao động và sóng điện từ”…
Bài tập đồ thị vật lí đối với học sinh luôn được đánh giá là dạng bài tập khó. Khi giải bài tập dạng này đòi hỏi học sinh phải thiết lập được mối quan hệ giữa các đại lượng vật lí có mặt trong bài thông qua đồ thị hàm số ; đồng thời học sinh phải vận dụng được các kiến thức và kĩ năng toán học một cách thành thạo để đưa ra được phương án giải nhanh nhất trong thời gian cho phép. Tuy nhiên việc giải ra đáp án trong thời gian ngắn là rất khó, đặc biệt là với các dạng đồ thị phức tạp. Chính vì vậy xây dựng được phương pháp giải nhanh bài tập đồ thị là một nhu cầu cấp thiết trong quá trình ôn thi tốt nghiệp THPT.
Vật lí và toán học là hai môn học có mối quan hệ mật thiết với nhau. Việc sử dụng các phương trình toán học để giải là một kĩ năng không thể thiếu khi làm bài tập vật lí. Tuy nhiên có nhiều đồ thị hàm số mà khi sử dụng kiến thức toán học THPT các em học sinh không thể vẽ được đồ thị.
Hiện nay, các tài liệu tham khảo thông qua các trang mạng Internet hay các sách được bày bán trên thị trường mặc dù có đề cập tới các dạng bài tập về đồ thị vật lí nhưng đang còn nhiều hạn chế, chưa đa dạng và chưa đáp ứng được nhu cầu soạn thảo đề ôn tập của các thầy cô cũng như nhu cầu học hỏi, tìm hiểu của học sinh khối 12.
Trong các phần mềm ứng dụng vẽ đồ thị, thì phần mềm GRAPH với nhiều ưu điểm nổi trội như: dễ cài đặt ; dễ sử dụng ; vẽ được nhiều dạng đồ thị phức tạp thể hiện được mối quan hệ giữa các đại lượng vật lí một cách dễ dàng.Giúp giáo viên soạn thảo đề ôn thi cho học sinh với nhiều cấp độ khác nhau, ngoài ra còn có thể khai thác mở rộng thêm được nhiều dạng đề mới.
Từ những lí do trên, với mong muốn góp phần vào việc đổi mới nâng cao chất lượng ôn tập cho học sinh trong các kì thi học sinh giỏi, tốt nghiệp THPT, kì thi đánh giá năng lực của các trường đại học, Tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Ứng dụng phần mềm GRAPH để thiết kế và xây dựng phương pháp giải nhanh các bài tập nâng cao về đồ thị chương “Dao động cơ” – vật lí 12 THPT”
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
2.1. Đối tượng nghiên cứu
– Phần mềm vẽ đồ thị hàm số GRAPH.
1
– Các phương pháp giải bài tập đồ thị Vật lí
– Các dạng đề cũ và mới trong công cuộc ôn thi tốt nghiệp THPT
– Giáo viên có nhu cầu tự thiết kế bài tập đồ thị vật lí.
– Học sinh có nhu cầu tìm hiểu phương pháp giải nhanh bài tập đồ thị khó chương “ dao động cơ” – Vật lí 12 THPT.
2.2. Phạm vi nghiên cứu
– Bài tập đồ thị khó chương “ dao động cơ” thuộc chương trình Vật lí 12 THPT
3. Đóng góp mới của đề tài
+ Đề tài sử dụng phần mềm GRAPH thiết kế được hệ thống bài tập đồ thị vận dụng, vận dụng cao chương “dao động cơ”- Vật lí 12 THPT.
+ Đề tài hệ thống hóa được kiến thức về các đại lượng biến thiên điều hòa, biến thiên tuần hoàn theo thời gian. Từ đó xây dựng được hai cách giải bài tập đồ thị: cách giải thông thường và cách giải nhanh độc đáo, mới lạ.
+ Phương pháp giải bài tập đồ thị chương “Dao động cơ” được ứng dụng để giải các bài tập tương tự trong các chương “Sóng cơ và sóng âm”; “Dòng điện xoay chiều” và “Dao động và sóng điện từ”
+ Đề tài có tính ứng dụng cao, đáp ứng được xu hướng ra đề mới trong kì thi tốt nghiệp THPT và kì thi đánh giá năng lực của các trường Đại học. Xây dựng được các dạng bài tập đồ thị mới góp phần làm phong phú thêm ngân hàng đề ôn thi tốt nghiệp.