SKKN Phát huy tính chủ động sáng tạo của học sinh thông qua việc sử dụng phần mềm Ispring Suite vào dạy học Hóa Học THPT

1. ĐẶT VẤN ĐỀ 
2. Lí do chọn đề tài 

Trong những năm qua, sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin đã  mang lại những tác động tích cực đến mọi hoạt động của đời sống xã hội, trong đó  có giáo dục. Công nghệ thông tin được xem là công cụ hữu ích, tiên tiến bậc nhất  đối với hoạt động dạy và học. Nó là một phần quan trọng giúp giáo viên đổi mới  phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng bài giảng đồng thời hỗ trợ quá trình tư  duy và lĩnh hội kiến thức cho học sinh. 

Nhận thấy tầm quan trọng của công nghệ thông tin, trong những năm qua dưới  sự chỉ đạo của các cấp, ngành liên quan, trường THPT Nam Đàn II đã có nhiều biện  pháp quản lý, vận dụng để nâng cao chất lượng ứng dụng công nghệ thông tin vào  hoạt động dạy học. Đến nay cơ sở vật chất của nhà trường rất khang trang, các phòng  học được trang bị đầy đủ máy tính, tivi và được kết nối với mạng internet. 

Hóa học là một bộ môn khoa học tự nhiên, có sự liên kết chặt chẽ giữa lý  thuyết và thực nghiệm, giữa trí nhớ và suy luận nên việc ứng dụng công nghệ thông  tin vào dạy và học càng trở nên cần thiết. Trong số rất nhiều tiện ích như tra cứu dữ liệu, kết nối thông tin, đánh giá cho điểm học sinh,…thì ứng dụng mang lại nhiều  lợi ích cho cả người dạy và người học là các phần mềm công nghệ thông tin. Các  phần mềm hiện đại này giúp giáo viên thiết kế bài giảng với các hiệu ứng âm thanh 

sinh động, hình ảnh bắt mắt, hấp dẫn, thu hút học sinh. Nó còn giúp học sinh dễ dàng  theo dõi các video thí nghiệm thật, thí nghiệm ảo, tham gia vào các trò chơi tương  tác vừa có tác dụng hỗ trợ việc học tập, vừa tạo tâm lý thoải mái, nhẹ nhàng, hào  hứng khi tìm hiểu và tiếp thu kiến thức. 

Hiện nay, giữa rất nhiều các phần mềm công nghệ được ứng dụng vào thực  tiễn, thì phần mềm mang lại nhiều tiện ích, hấp dẫn được người dùng là Ispring suite.  Đây là ứng dụng quan trọng được dùng phổ biến trong quá trình soạn bài giảng E – Learning với các tính năng đa dạng như ghi âm, ghi hình, tương tác, mô phỏng, giao  diện dễ sử dụng,…Giáo viên có thể hướng dẫn cho học sinh sử dụng phần mềm này  để thiết kế phiếu học tập, các trò chơi tương tác, các nội dung luyện tập phong phú, đa dạng và thu hút sự tập trung chú ý của người học.  

Học sinh THPT là đối tượng có khả năng tiếp thu và sử dụng công nghệ thông tin rất nhanh nhạy. Đa số gia đình các em được trang bị đầy đủ máy tính và điện  thoại thông minh. Đây là điều kiện hết sức thuận lợi để giáo viên giao nhiệm vụ cho  học sinh. Nhờ việc tự thiết kế các bài tập tương tác, học sinh được thoải mái tư duy,  sáng tạo đồng thời phát huy năng lực bản thân, năng lực hoạt động nhóm từ đó nâng  cao hiệu quả của việc học. 

Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi quyết định chọn đề tài “Phát huy  tính chủ động sáng tạo của học sinh thông qua việc sử dụng phần mềm Ispring  Suite vào dạy học Hóa Học THPT”.

1 

2. Mục đích nghiên cứu

– Phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh thông qua việc lựa chọn hình  thức, nội dung của bài tập tương tác là mục đích lớn nhất mà đề tài hướng đến. Giáo  viên phân chia học sinh theo nhóm, giao nhiệm vụ cho các nhóm về nhà tự sưu tầm  các câu hỏi trắc nghiệm, ghép nối, điền khuyết,…theo chủ đề học tập. Bằng cách  này, giáo viên đã tạo cho học sinh cơ hội được tìm tòi kiến thức, sắp xếp nội dung 

khoa học, lựa chọn những câu hỏi hợp lý phục vụ cho bài tập nhóm. Các em được  cùng nhau trao đổi, thảo luận, trình bày quan điểm cá nhân trước nhóm, từ đó sẽ rèn  luyện cho các em sự tự tin và tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập. 

– Trong ứng dụng của Ispring suite có rất nhiều hình thức bài tập tương tác đa  dạng, phong phú, mỗi hình thức lại có thể lồng ghép được hình ảnh, âm thanh,  video,…rất sinh động và hấp dẫn khiến cho việc giải quyết các bài tập trở nên vừa  nhẹ nhàng, thư giãn, vừa đạt hiệu quả cao.  

– Giảm bớt áp lực cho giáo viên trong quá trình soạn bài giảng. Việc giao  nhiệm vụ chuẩn bị các bài tập tương tác cho học sinh giúp giáo viên có thêm thời  gian, tâm sức dành cho các hoạt động khác trong bài giảng. 

– Nâng cao hiệu quả của việc dạy và học một cách tối ưu. Trong số các yếu tố góp phần mang lại hiệu quả cho hoạt động dạy và học thì bài giảng là yếu tố then  chốt. Bài giảng có sự đầu tư về nội dung, phương pháp, hình ảnh,…chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả dạy học như mong đợi. Khi sử dụng các bài tập tương tác do các  nhóm học sinh thiết kế, giáo viên đã khiến bài giảng truyền thống của mình trở nên  đa dạng, hấp dẫn hơn. 

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 

3.1. Khách thể nghiên cứu 

Đề tài này được chúng tôi nghiên cứu và áp dụng tại các lớp 11C6 và 12C2  trường THPT Nam Đàn II trong năm học 2022-2023. 

3.2. Đối tượng nghiên cứu 

Tính chủ động sáng tạo của học sinh thông qua việc sử dụng phần mềm Ispring  Suite vào dạy học Hóa Học THPT. 

4. Giả thuyết khoa học 

Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ các giải pháp có cơ sở khoa học, có tính  khả thi này vào các môn học ở trường THPT thì có thể nâng cao chất lượng dạy học  và tăng tính chủ động, sáng tạo ở học sinh. 

5. Phương pháp nghiên cứu 

– Phương pháp nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu về định hướng đổi mới phương  pháp dạy và học đã được xác định trong các văn bản về đổi mới kiểm tra đánh giá  và thi tốt nghiệp THPT Quốc gia của Bộ Giáo dục.

2 

– Phương pháp quan sát: Trong quá trình dạy học, giáo viên quan sát để nắm  được đặc điểm tình hình, thế mạnh của từng học sinh, từ đó có sự phân chia nhiệm  vụ học tập ở các nhóm sao cho phù hợp để mang lại hiệu quả cao nhất. 

– Phương pháp khảo sát, thống kê: Tạo link khảo sát trong học sinh, phân tích  đánh giá kết quả khảo sát để biết được tính khả thi của đề tài. 

– Phương pháp thực nghiệm: Triển khai tiến hành thực nghiệm tại các lớp  11C6, 12C2 trường THPT Nam Đàn II. 

6. Phạm vi nghiên cứu 

– Đề tài tập trung nghiên cứu về các biện pháp nhằm phát huy tính chủ động  sáng tạo của học sinh bằng việc sử dụng phần mềm Ispring suite trong hoạt dạy học  hóa học THPT. 

7. Đóng góp mới của đề tài 

– Việc thiết kế bài giảng không chỉ do một mình giáo viên đảm nhận mà còn  được học sinh chuẩn bị và hỗ trợ. Trước các tiết dạy có nội dung quan trọng cần  củng cố, giáo viên sẽ yêu cầu các nhóm học sinh chuẩn bị một số dạng bài tập tương  tác dựa trên mục tiêu của bài giảng. Năm học 2021-2022 các bài tập tương tác trên  Ispring suite đã được chúng tôi thiết kế và sử dụng hiệu quả, nên đến năm học 2022- 

2023, chúng tôi mạnh dạn giao phó việc thiết kế bài tập tương tác cho học sinh, từ đó giúp học sinh tích cực, tự tin, chủ động, sáng tạo hơn trong học tập. 

– Trong kế hoạch dạy học chương trình giáo dục phổ thông 2018 theo mẫu  công văn 5512/BGD ĐT- GDTrH, phần “Luyện tập – củng cố” giáo viên cần chuẩn  bị rất nhiều dạng bài tập cho học sinh ôn tập kiến thức ngay sau mỗi tiết học. Việc  giao bài tập tương tác cho các nhóm học sinh chuẩn bị sẽ giúp cho giáo viên có  nguồn bài tập phong phú, đa dạng để sử dụng. Các bài tập tương tác được thiết kế bằng sự sáng tạo của học sinh sẽ là những sản phẩm có hình ảnh bắt mắt, âm thanh  sống động, hiệu ứng tương tác đa dạng,… giúp học sinh có được sự hào hứng, tập  trung xuyên suốt tiết học. 

– Đối với công tác ôn tập, để chuẩn bị cho các kì thi như thi giữa kì, thi cuối  kì, giáo viên giao đề cương ôn tập cho các nhóm hoàn thành và chuyển thành các  bài tập tương tác để vừa ôn tập trên lớp, vừa ôn tập ở nhà. Đặc điểm của bài tập  tương tác trên Ispring suite là sau mỗi lần làm bài thì thứ tự câu hỏi và đáp án bị xáo  trộn nên các em có thể làm lại nhiều lần, sau mỗi lần các em đều biết mình đúng, sai  ở câu nào và đạt bao nhiêu điểm. Từ đó giúp cho việc ôn tập có hiệu quả, cải thiện  điểm số một cách rất đáng kể. 

– So với những phần mềm thiết kế bài tập tương tác hiện nay thì việc thiết kế bài tập tương tác trên Ispring suite có ưu điểm nổi bật hơn, đó là người dùng có thể tích hợp bài tập tương tác vào trong bài giảng Powerpoint, có thể soạn bài giảng Powerpoint trên Ispring suite. Việc sử dụng có thể dùng mạng internet hoặc không,  cũng có thể thực hiện trên tất cả các thiết bị máy tính, điện thoại, ipad,…

3 

– Khi được giáo viên giao nhiệm vụ, học sinh sẽ phải tìm hiểu và nắm bắt  được một phần nội dung quan trọng trong bài học trước khi lên lớp. Điều đó sẽ giúp  các em có tâm thế tự tin khi bước vào bài học, có sự háo hức chờ đợi khi chứng kiến  thành quả mà cả nhóm đã chuẩn bị. 

– Học sinh chủ động trong việc sử dụng, thiết kế các bài tập tương tác, đồng  thời các em cũng chủ động trong việc ôn tập kiến thức qua bài tập tương tác. Hiện  tại ở trường THPT Nam Đàn II, đầu mỗi buổi học đều có tiết sinh hoạt 10 phút, các  lớp có bài tập tương tác trên ứng dụng Ispring suite sẽ cùng nhau mở bài tập tương  tác để ôn tập.  

– Mỗi học sinh trong nhóm đều tham gia vào việc hoàn thành nhiệm vụ của  nhóm, từ đó nâng cao tinh thần trách nhiệm của bản thân trước tập thể. Mỗi học sinh  sẽ được tạo điều kiện tối đa để phát huy thế mạnh của mình. Những em có năng lực  chuyên môn về Hóa học tốt hơn sẽ có nhiệm vụ tìm kiếm, sưu tầm các câu hỏi theo  yêu cầu của giáo viên, những em có năng khiếu về công nghệ thông tin có trách  nhiệm chuyển hóa các bài tập ở dạng văn bản thô thành các bài tập tương tác có hình  ảnh, âm thanh, hiệu ứng,…sinh động, bắt mắt và sáng tạo. Qua quá trình chuẩn bị, các em được cọ xát, tư duy và phát triển một cách toàn diện về năng lực, phẩm chất  và thái độ.