SKKN Phương pháp dạy học khám phá kết hợp công nghệ thông tin trong dạy học chuyên đề “Hóa học trong việc phòng chống cháy, nổ” Hóa học 10 – THPT. – CTST

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỂ 

1. Lý do chọn đề tài 

Đất nước Việt Nam đang chuyển mình mang tầm vóc lịch sử, đang từng  bước hội nhập với khu vực quốc tế. Sự bùng nổ của khoa học và công nghệ đã tác  động mạnh mẽ đến tất cả các ngành trong đời sống xã hội. Bởi vậy trong nghị quyết đại hội lần thứ XIII của Đảng nhấn mạnh “Giáo dục và đào tạo thích ứng  với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế, do vậy Đảng ta  yêu cầu phải đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng  cao. Cùng với đó là phát triển đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành; chú  trọng đội ngũ nhân lực kỹ thuật, nhân lực số, nhân lực quản trị công nghệ…”.Do  vậy nhà trường cần phải giúp cho học sinh thay đổi triệt để quan niệm, sử dụng các  phương pháp dạy học phù hợp kết hợp với công nghệ thông tin để có thể đáp ứng  yêu cầu của xã hội và thời đại. 

Mục tiêu quan trọng hàng đầu chi phối quá trình giảng dạy của mỗi GV  chính là làm sao để phát huy được nội lực của học sinh, tư duy tích cực – độc lập – sáng tạo trong qua trình học tập. Nhiệm vụ đặt ra cho GV là hết sức khó khăn,  người GV phải lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp nhằm phát triển, kích thích  lòng ham mê học tập, hiểu biết cho HS. Qua thực tế dạy học cho thấy trình độ tiếp  cận những kiến thức mới của HS còn hạn chế đặc biệt với chương trình giáo dục  phổ thông mới 2018. Đa số GV chưa có phương pháp hợp lý, chưa bắt nhịp được  với các phương pháp dạy học mới, truyền thụ tri thức một chiều vẫn là phương  pháp dạy học chủ đạo của nhiều giáo viên. Việc dạy học hướng tới phát triển các  năng lực của người học còn ít được chú trọng và quan tâm. 

Trong những năm gần đây với sự phát triển của CNTT, ứng dụng CNTT là  một xu hướng hiện đại của quá trình dạy học. Nhằm giúp học sinh tham gia học tập  một cách tích cực, sáng tạo góp phần nâng cao chất lượng lĩnh hội và nắm vững  kiến thức, gắn học với hành lý thuyết với thực tiễn. Do vậy việc sử dụng phương  pháp dạy học tích cực cùng với ứng dụng của CNTT trong dạy học là rất cần thiết. 

Hóa học với đặc thù là bộ môn khoa học thực nghiệm có tính công nghệ,  kiến thức rộng với tính thực tiễn cao. Những kiến thức thực tiễn gắn liền với đời  sống hàng ngày dễ tạo hứng thú học tập, tìm tòi khám phá cho các em. Song thực  tế dạy học cho thấy trình độ tiếp cận và khả năng khám phá kiến thức của HS còn  hạn chế, khả năng tự học của HS chưa tốt, cách học ở đa số HS còn thụ động và  phụ thuộc vào bài dạy trên lớp của GV. 

Xuất phát từ nhứng lí do trên tôi thực hiện đề tài: Vận dụng phương pháp  dạy học khám phá kết hợp công nghệ thông tin trong dạy học chuyên đề “Hóa  học trong việc phòng chống cháy, nổ” Hóa học 10 – THPT. Với mong muốn  góp phần nâng cao chất lượng dạy học đáp ứng mục tiêu giáo dục và đổi mới  PPDH hiện nay.

1 

2. Mục đích nghiên cứu 

Nghiên cứu và xây dựng: Phương pháp dạy học khám phá kết hợp công  nghệ thông tin trong dạy học chuyên đề “Hóa học trong việc phòng chống  cháy, nổ” Hóa học 10 – THPT. Với mục đích phát huy được năng lực giải quyết  vấn đề, năng lực tự học, tính chủ động sang tạo trong học tập và tạo hứng thú học  tập cho học sinh. 

Ngoài ra, thực hiện đề tài này là cơ hội tốt giúp tác giả bồi dưỡng thêm kiến  thức để đổi mới PPDH theo hướng phát triển năng lực hành động, năng lực cộng  tác làm việc của người học.  

3. Nhiệm vụ nghiên cứu 

Nghiên cứu đề tài giải quyết các vấn đề sau: 

– Làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài. 

– Thiết kế các hoạt động học tập trong chuyên đề ”Hóa học trong việc  phòng chống cháy, nổ” theo mô hình dạy học khám phá kết hợp với CNTT – Tiến hành thực nghiệm sư phạm tại đơn vị công tác. 

– Khảo sát kết quả thử nghiệm đề tài thông qua lấy ý kiến của đồng nghiệp  và học sinh. 

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 

4.1. Đối tượng nghiên cứu 

Sủ dụng phương pháp DHKP kết hợp với CNTT trong dạy học chuyên đề “Hóa học trong việc phòng chống cháy, nổ” – Hóa học 10 – THPT 

4.2. Phạm vi nghiên cứu 

– Nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu, thiết kế các hoạt động học tập qua  chuyên đề “Hóa học trong việc phòng chống cháy, nổ” phương pháp DHKP kết  hợp CNTT với mục đích tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh. 

– Không gian nghiên cứu: Đề tài được triển khai nghiên cứu cho HS khối 10  tại trường THPT nơi tôi giảng dạy, tỉnh Nghệ An. 

 – Thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu áp dụng cho học sinh khối 10 tại đơn vị công tác trong năm học 2021 -2022 và 2022 – 2023 

5. Phương pháp nghiên cứu 

Để nghiên cứu đề tài chúng tôi sử dụng các phương pháp sau: 

– Phương pháp nghiên cứu tài liệu. 

– Phương pháp quan sát. 

– Phương pháp thực nghiệm sư phạm. 

– Phương pháp nghiên cứu quan sát các sản phẩm hoạt động của học sinh.

2 

– Phương pháp phân tích, tổng hợp. 

– Phương pháp thống kê. 

6. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu đề tài 

– Về lý luận: Nghiên cứu và làm sáng tỏ thêm cơ sở lí luận và thực tiễn về DHKP kết hợp CNTT theo hướng phát huy năng lực học cho HS. 

– Về thực tiễn: 

+ Thiết kế các dạng hoạt động học tập theo hướng dạy học khám phá trong  chuyên đề “Hóa học trong việc phòng chống cháy nổ”- Hóa học 10 – THPT 

+ Ứng dụng một số phần mềm và thiết bị vào dạy học Hóa học 

 + Thông qua nội dung bài viết này chúng tôi muốn đóng góp thêm với các  bạn đồng nghiệp dạy bộ môn Hóa học nói chung về đổi mới PPDH nhằm phát huy  năng lực học, tìm tòi khám phá cho học sinh hiện nay.