SKKN Thiết kế bài giảng E-learning nội dung ‘‘Cấu trúc lớp vỏ electron nguyên tử ” môn hóa học 10 chương trình GDPT 2018 góp phần phát triển năng lực tự học và năng lực số cho học sinh

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lí do chọn đề tài 

Ở Việt Nam, chuyển đổi số đang diễn ra như một quá trình tất yếu của nhiều  ngành, lĩnh vực. Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, vấn đề chuyển đổi số cũng đặt  ra từ năm 2010. Dự thảo kế hoạch chuyển đổi số trong giáo dục trong giai đoạn  2021-2025 (tầm nhìn 2030) đã đặt ra mục tiêu: Đổi mới mạnh mẽ phương thức dạy  và học, hình thức kiểm tra, đánh giá, đưa tương tác, trải nghiệm trên môi trường số trở thành hoạt động giáo dục thiết yếu, hằng ngày với mỗi người học và mỗi nhà  giáo, nâng cao năng lực tự học của người học. 

Hiện nay, Chương trình GDPT 2018 đã được triển khai ở cả 3 cấp học, đang  thực hiện chuyển nền giáo dục chủ yếu là truyền thụ kiến thức sang phát triển năng  lực, phẩm chất người học. Việc học chủ động đã trở nên phổ biến và được áp dụng  rộng rãi ngay từ các cấp Tiểu học, THCS và đặc biệt là THPT. Thông qua việc học  tập qua video bài giảng, khai thác thông tin qua internet…học sinh dễ dàng rút ngắn  thời gian học lí thuyết và có thêm thời gian cho việc rèn luyện, thực hành kiến thức  đã học vào thực tế. Ứng dụng CNTT vào truyền thụ kiến thức giúp các thầy cô giáo  có nhiều thời gian hơn trong việc giúp học sinh giải quyết vấn đề và tổ chức các hoạt  động học tập gắn với thực tiễn nhằm phát triển năng lực của học sinh.  

Hệ thống giáo dục trực tuyến E-Learning là phương pháp học với sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại. Hình thức này hấp dẫn người học bởi các tài liệu được thiết  kế sinh động thông qua hệ thống hình ảnh và video và bài tập tương tác để người  học có thể tự kiểm tra kiến thức của mình thông qua quá trình tự học tập. Người dạy  và người học có thể tương tác, trao đổi, tham khảo tài liệu học mà không cần đến  gặp trực tiếp. Lượng kiến thức cũng được dễ dàng truyền tải và tiếp thu một cách  nhanh chóng. Cũng ngay chính trên hệ thống bài giảng E-Learning luôn có các điều  kiện yêu cầu học tập để ràng buộc người học phải hoàn thành đủ yêu cầu của bài  giảng mới được ghi nhận kết quả học tập. Thông qua điều kiện hoàn thành đó sẽ tạo  ra động lực vô cùng to lớn và kích thích người học luôn có nhu cầu chiếm lĩnh kiến  thức, tự kiểm tra đánh giá để hoàn thành nhiệm vụ học tập một cách chủ động. 

Trong chương trình giáo dục phổ thông mới, ở cấp THPT, Hóa học là môn  học được lựa chọn theo nguyện vọng và định hướng nghề nghiệp của học sinh. Ở cấp THCS, thông qua môn Khoa học tự nhiên, học sinh mới làm quen với một số kiến thức Hóa học cơ bản ở mức độ định tính, mô tả trực quan, chưa hiểu rõ cơ sở của cấu tạo chất và bản chất của quá trình biến đổi hóa học. Chương trình hóa học  10 sẽ mở ra cho học sinh những luồng kiến thức mới, trang bị cho học sinh các kiến  thức cơ sở chung về cấu tạo chất và bản chất các quá trình biến đổi hóa học là cơ sở chủ đạo để giải thích được bản chất, nghiên cứu được quy luật các nội dung Hóa học  vô cơ ở lớp 11 và hóa học hữu cơ ở lớp 12. 

1 

Chủ đề “cấu tạo nguyên tử” hóa học 10 cung cấp cho học sinh các kiến thức  nền tảng về cấu tạo chất. Đặc điểm của học thuyết là khái quát và trừu tượng. Khi  học về chủ đề này thì kiến thức về hóa học của các em còn ít nên gặp khó khăn. Nội  dung “cấu trúc lớp vỏ electron nguyên tử” là một nội dung phát triển các kiến thức  khó về nguyên tử. Vì vậy việc vận dụng các phương pháp giáo dục tích cực hóa hoạt  động của người học, nhằm khơi gợi hứng thú, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng  tạo của học sinh cũng như nâng cao năng lực tự học, rèn luyện kĩ năng cho học sinh  ở nội dung này là vô cùng cần thiết.  

Xuất phát từ những lí do trên, thông qua quá trình nghiên cứu ưu điểm của các  phần mềm hỗ trợ, thông qua thực nghiệm thực tiễn tôi quyết định chọn đề tài: “Thiết  kế bài giảng E-learning nội dung ‘‘Cấu trúc lớp vỏ electron nguyên tử ” môn hóa  học 10 chương trình GDPT 2018 góp phần phát triển năng lực tự học và năng  lực số cho học sinh”. 

2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: 

+ Đối tượng nghiên cứu: 

– Kế hoạch bài dạy theo chương trình GDPT 2018. 

– Phương pháp tự học. 

– Phương pháp thiết kế bài giảng elearning. 

+ Phạm vi nghiên cứu: Chương trình môn Hóa học lớp 10 nội dung “Cấu trúc  lớp vỏ electron nguyên tử”. 

3. Mục tiêu, phương pháp nghiên cứu của đề tài 

– Mục tiêu của đề tài: 

+ Lựa chọn nội dung “cấu trúc lớp vỏ electron nguyên tử” chương trình hóa  học lớp 10 GDPT 2018 để thiết kế bài giảng E-Learning trên nền tảng tích hợp phần  mềm Articulate Storyline 360 và các phần mềm bổ trợ khác. 

+ Xây dựng quy trình xây dựng một bài giảng E-Learning dựa trên nền tảng  chính là phần mềm Articulate Storyline 360 và các phần mềm bổ trợ khác một cách  hiệu quả nhất. 

+ Thiết kế bài giảng E-Learning nội dung “cấu trúc lớp vỏ electron nguyên  tử” nhằm bồi dưỡng và phát triển năng lực tự học, năng lực số cho học sinh. 

– Phương pháp nghiên cứu của đề tài: đề tài vận dụng 4 phương pháp nghiên  cứu thường quy là: 

+ Nghiên cứu lý thuyết về cơ sở lí luận về phát triển năng lực tự học và năng  lực số cho học sinh trong dạy học trực tuyến bằng bài giảng E-Learning.

2 

+ Phương pháp điều tra về thực trạng sử dụng bài giảng E-Learning trong dạy học và sử dụng các phần mềm để biên soạn bài giảng E-learning của giáo viên… 

+ Phương pháp chuyên gia thông qua việc tham vấn đồng nghiệp có kinh  nghiệm, các giảng viên phương pháp dạy học bộ môn nhằm tranh thủ tiếp thu kiến  thức lí luận, kĩ thuật biên soạn bài giảng E-Learning hiệu quả. 

+ Phương pháp thực nghiệm sư phạm nhằm đánh giá một cách khách quan  các nội dung, giải pháp của đề tài đưa ra, thống kê và xử lí số liệu để rút ra kết luận  về mục tiêu bồi dưỡng và phát triển năng lực tự học và năng lực số cho học sinh  thông qua bài giảng E-Learning. 

4. Tính mới và những đóng góp của đề tài. 

Đề tài tạo ra bài giảng E-Learning có sự tương tác cao với người học. Nội  dung của bài học được truyền tải một cách sinh động, đẹp mắt với các hiệu ứng  chuyển tiếp, nhiều lớp tương tác trên một slide đơn kết hợp các hình động, âm thanh,  video, game trò chơi có tổng hợp điểm… Đề tài được thiết kế trên phần mềm soạn  bài giảng e-learning tiên tiến Articulate storyline 360 kết hợp chuyển văn bản thành  giọng nói của Viettel AI, phần mềm tạo và chỉnh sửa video Camtasia. Bài giảng dễ dàng được xuất ra dưới dạng web, video, dạng LMS, preview 360, học sinh chỉ cần  có máy tính, điện thoại kết nối internet là có thể học tập được mọi lúc, mọi nơi. Bài  giảng E-Learning nội dung “cấu trúc lớp vỏ electron nguyên tử” khơi gợi hứng thú,  góp phần bồi dưỡng và phát triển năng lực tự học và năng lực số cho học sinh THPT  – một trong những năng lực cốt lõi và tất yếu cần được bồi dưỡng và phát triển cho  học sinh trong công nghệ dạy học 4.0. 

Đề tài sẽ mô tả chi tiết quy trình thiết kế bài giảng với những ứng dụng và tính  năng mới của các phần mềm hỗ trợ. Qua đó có thể giúp giáo viên tham khảo và vận  dụng trong việc tự thiết kế các bài giảng E-Learning cho các nội dung khác, cho môn  học hay hoạt động giáo dục khác…